Obowiązkiem każdej Alma Mater jest kultywowanie dziedzictwa akademickiego. Tworzą je przede wszystkim ludzie, wcielając w życie prawe idee mające wpływ na wizerunek danego uniwersytetu. Każdy z życiorysów może stanowić piękną kartę nie tylko historii Uczelni ale też historii nauki i dziejów Państwa Polskiego.
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku w swej 65–letniej historii posiada wiele wybitnych osobistości. Życiorys jednej z nich mogliśmy niedawno poznać osobiście. W dniu 9 czerwca 2015 roku na Auli Magna UMB odbyło się uroczyste spotkanie z prof. Andrzejem Danyszem – dawnym kierownikiem Zakładu Farmakologii AMB.
Uroczystość rozpoczął Prorektor ds. Klinicznych i Kształcenia Podyplomowego prof. Zenon D. Mariak witając Honorowego Gościa oraz wszystkich zebranych - współpracowników, przyjaciół i studentów prof. A. Danysza. Najważniejszą częścią spotkania było wystąpienie Profesora. Przeniosło nas ono w czasy Jego dzieciństwa i bardzo trudnej młodości naznaczonej II wojną światową. Wojna, a zwłaszcza udział w Powstaniu Warszawskim ukształtowały Jego światopogląd i nauczyły go, że miłość do Ojczyzny kształtuje się poprzez ciężką, odpowiedzialną pracę. Profesor niczym zawodowy recytator przeplatał trudne wspomnienia biograficzne wybranymi przez siebie wierszami. Pałacową Aulę wypełniły słowa A. Słonimskiego, T. Boya-Żeleńskiego, S. Lema i R. Husarskiego. Wszyscy byliśmy pod wrażeniem olbrzymiej pasji, uroku i energii, którą roztaczał wokół siebie Profesor.
Wykład prof. A. Danysza nagrodzony został owacją zgromadzonych w Auli Wielkiej UMB gości.
Poetyckie akordy wprowadzone przez Profesora zamieniły się w muzykę, którą wykonała Oleksandra Bulyha – studentka Wydziału Nauk o Zdrowiu UMB. Zabrzmiała Etuida Franciszka Liszta, Nokturn e-moll i Preludium e-moll ukochanego przez Profesora Fryderyka Chopina oraz Primavera Ludovika Einaudi .
Profesor A. Danysz został uhonorowany przez Okręgową Izbę Lekarską w Białymstoku. Prof. dr hab. Jan Stasiewicz i dr Krzysztof Dawidowski wręczyli Profesorowi Medal Honorowy Izby Białostockiej Gloria Artis Medicinae oraz pamiątkowy dyplom. Prof. Jan Stasiewicz podkreślił zasługi Profesora Andrzeja Danysza w reaktywowaniu izb lekarskich w Polsce w 1989 roku, Jego aktywność w działalności izby warszawskiej, a przede wszystkim wielki wysiłek w walce o godność lekarzy seniorów, czego wyrazem była publikacja książkowa z przełomu wieków.
Wspomnieniami z czasów wspólnej pracy zawodowej z Profesorem podzielili się następnie prof. Włodzimierz Buczko oraz prof. Róża Wiśniewska.
Spotkaniu towarzyszyła wystawa prac Waleriana Bieleckiego – uczestnika Powstania Warszawskiego zorganizowana dzięki uprzejmości Muzeum Wojska w Białymstoku.
Dalsze rozmowy kontynuowano przy kawie.
Organizatorem spotkania było Muzeum Historii Medycyny i Farmacji UMB. Idea spotkania to wspólna inicjatywa współpracowników i przyjaciół Profesora: prof. dr hab. Róży Julii Wiśniewskiej – obecnej kierownik Zakładu Farmakologii oraz prof. dr hab. Włodzimierza Buczko – emerytowanego kierownika Zakładu Farmakodynamiki UMB. Współorganizatorami byli: Polskie Towarzystwo Farmakologiczne (Oddział Białystok), Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne (Oddział Białystok), Okręgowa Izba Lekarska w Białymstoku oraz Muzeum Wojska w Białymstoku.
Muzeum Historii Medycyny i Farmacji UMB serdecznie dziękuje prof. Andrzejowi Danyszowi za przyjęcie zaproszenia i podjęcie się roli głównego Bohatera spotkania. Za okazaną pomoc w organizacji wydarzenia dziękujemy: prof. dr hab. Róży Julii Wiśniewskiej, prof. dr hab. Włodzimierzowi Buczko, prof. dr hab. Janowi Stasiewiczowi, dr hab. Wojciechowi Miltykowi, dr Andrzejowi Guzowskiemu oraz mgr Markowi Gajewskiemu.
Magdalena Grassmann, Marta Piszczatowska
Muzeum Historii Medycyny i Farmacji UMB
Prof. Andrzej Danysz jest jednym z najwybitniejszych polskich farmakologów. Urodził się 22 lutego 1924 roku w Warszawie. W czasie II wojny światowej służył jako ochotnik w wojsku polskim. Podczas okupacji niemieckiej uczęszczał na tajne komplety do Gimnazjum W. Giżyckiego, uzyskując w 1942 roku świadectwo dojrzałości. W tym samym roku rozpoczął naukę w Szkole Asystentów Medycznych doc. J. Zaorskiego, w której ukończył 3 lata medycyny. Podczas okupacji Andrzej Danysz prowadził także działalność konspiracyjną, pracując w kontrwywiadzie AK. W czasie Powstania Warszawskiego brał udział w zdobywaniu Poczty Głównej, Komendy Policji, Kościoła św. Krzyża. Równocześnie pracował jako lekarz w szpitalu PCK na ul. Koszykowej.
W 1957 roku został powołany na stanowisko kierownika Zakładu Farmakologii Akademii Medycznej w Białymstoku. O tym etapie swojego życia Andrzej Danysz wspominał później: Organizując od podstaw, jako pierwszy kierownik, Zakład Farmakologii, związałem się z nim z entuzjazmem młodego człowieka nie wyżytego organizacyjnie i naukowo. Dodając: Udało mi się przede wszystkim zgromadzić grupę młodych i zapalonych ludzi, którzy chcieli coś w życiu osiągnąć i uwierzyli, że ja mogę im w tym pomóc. Prof. A. Danysz organizował Badawczy Ośrodek Radiobiologiczny w Białymstoku,
W 1969 roku na własną prośbę MZiOS powierzyło mu stanowisko kierownika Zakładu Farmakologii Instytutu Leków w Warszawie. W latach 1982-1991 był dyrektorem tegoż Instytutu. W 1994 roku przeszedł na emeryturę kontynuując nadal działalność wydawniczą. Prof. A. Danysz jest autorek ponad 500 publikacji, w tym 18 podręczników.
Głównymi zagadnieniami naukowymi A. Danysza są badania dotyczące transportu leków przez błony komórkowe, poszukiwanie nowych środków chemicznej radioochrony, patofarmakologia i radiofarmakologia.
Prof. Andrzej Danysz należy do wielu towarzystw naukowych. Jest członkiem-założycielem Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego (1969-1971 – vice-przewodniczący, a w latach 1971-1973 – przewodniczący Zarządu Głównego). W latach 1965-1970 był pierwszym przewodniczącym Białostockiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego.
Za działalność naukową i wydawniczą oraz społeczną i artystyczną prof. A. Danysz uhonorowany został licznymi nagrodami. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Komandorskim, Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Powstańczym i Krzyżem Armii Krajowej, Odznaką za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia. W 2010 roku prof. Danysz został uhonorowany tytułem i sygnetem Medicus Nobilis nadawanym za 50 lat aktywnej pracy w Polskim Towarzystwie Lekarskim oraz na rzecz poprawienia stanu zdrowia polskiego społeczeństwa. W 1989 roku Akademia Medyczna w Białymstoku nadała Mu najważniejszą godność jaką może nadać uczelnia wyższa – tytuł doktora honoris causa.
