.png)
Pojawił się już wykop, w którym lada moment zostaną wylane fundamenty pod Centrum Biobankowania Banku Tkanek i Komórek UMB. Będzie to mały budynek, ale dla UMB będzie skarbnicą naukowych danych.
Skrótowo o tym obiekcie mówi się „biobank”. Został zlokalizowany we wnęce pomiędzy blokiem „A” i „B” Collegium Pathologicum (od strony dawnego wejścia głównego do szpitala USK). Technicznie będzie miał wymiary 18x10 metrów, dwie kondygnacje (jedną podziemną) i 410 mkw. powierzchni. Obiekt będzie miał charakter wyłącznie magazynowy. W części podziemnej ustawione zostaną zamrażarki niskotemperaturowe (utrzymujące stałą temperaturę minus 80 st. C), piętro nad nimi będzie przeznaczone dla aparatury wentylacyjnej i niezbędnych instalacji. Nie będzie tu żadnych laboratoriów czy pracowni naukowych. Te funkcjonują już obok, w Collegium Pathologicum. Z resztą w piwnicach tego budynku znajduje się już uczelniany biobank (onkologiczny). Ten nowy ma być większy i bardziej praktyczny w użytkowaniu.
Budowa ma się zakończyć błyskawicznie - wiosną 2022 r. Inwestycję realizuje Budimex (w okolicy szpitala klinicznego firma ta stawia Centrum Psychiatrii, a także Centrum Prewencji i Medycyny Spersonalizowanej oraz Centrum Genomu).
Co to ten biobank?
Hasło „biobank” na UMB pojawiło się jeszcze przed 2014 r. Trwały wtedy przygotowania do tego, jakie inwestycje wpisać do tzw. kontraktu terytorialnego dla Podlasia. Ostatecznie Uczelnia, jako jedyna w regionie szkoła wyższa, otrzymała na inwestycje naukowe prawie 150 mln zł.
Równolegle UMB zaczął przygotowywać projekty badawcze związane z medycyną spersonalizowaną w ramach programu Strategmed (strategiczne inwestycje dla medycyny). To w ramach tego programu zaczęto realizować grant Mobit, w którym opracowuje się nowy typ diagnostyki w raku płuca (wart 19 mln zł), a biobankowanie jest jednym z jego kluczowych elementów (to właśnie ten biobank działa już w Collegium Pathologicum).
Z resztą sam biobank to coś więcej niż tylko magazyn tkanek. To cały system procedur i technik ich pozyskiwania, opracowywania i zamrażania. Chodzi o zachowanie wysokiej jakości gromadzonych próbek i powtarzalność procedur. Tak, by danymi pozyskanymi z próbek można się wymieniać z innymi ośrodkami naukowymi. Nasze know-how bazuje na tym stosowanym przez niemiecką firmę Indivumed, która jest potentatem w biobankowaniu (UMB ma podpisaną z firmą umowę o współpracy).
Równolegle do tego projektu, Uczelnia rozpoczęła rozwijanie działów nauk zajmujących się sekwencjonowaniem genomu, bioinformatyką, analizą numeryczną i obliczeniami wielkoskalowymi.
Choroba indywidualna
Kluczem do sukcesu naukowego nie jest samo magazynowanie materiału biologicznego, a jego późniejsze wszechstronne przebadanie. Im więcej uzyskamy parametrów, im szersze analizy zrobimy, tym lepiej. Potem zestawia się te dane ze sobą i szuka korelacji, powiązań, nowych markerów chorobowych. Jeżeli nasz system biobankowania jest kompatybilny z systemami z innych ośrodków, to tymi danymi możemy się wymieniać. To daje szansę na większe próby badawcze, czyli jeszcze większe zbiory danych. Dziś „naukowym złotem” nie są super maszyny i piękne laboratoria, ale dostęp do danych badawczych. To jest właśnie nowoczesna nauka.
Trzeba jednak pamiętać, że na końcu (a może na początku) tego procesu jest chory. Człowiek, któremu trzeba pomóc wrócić do zdrowia. Wszystkie te procedury mają ostatecznie pozwolić odejść od stosowania ogólnych leków, których skuteczność ocenia się nawet na mniej niż 50 proc., na rzecz terapii spersonalizowanej. Dobieranej do konkretnego pacjenta tak, by miał największą szansę na powrót do zdrowia.
W praktyce ma się to odbywać w ten sposób, że pochodzącą od pacjenta próbkę np. krwi zestawia się z tym całym spektrum uzyskanej tak wiedzy. To wtedy te wszystkie algorytmy mają podpowiedzieć lekarzowi, w jaką stronę może się rozwijać choroba i w jakim kierunku warto podjąć leczenie. Przy czym to lekarz, a nie komputer, zawsze będzie podejmował ostateczną decyzję.
Inwestycja realizowana jest w ramach projektu pn. Centrum Badań Innowacyjnych w zakresie Prewencji Chorób Cywilizacyjnych i Medycyny Indywidualizowanej (CBI PLUS) z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020.
bdc
