Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Lekarze białostoccy: Irena Ambroszkiewicz-Pawlikowska (1906-2007).
  • Ostatnia zmiana 27.05.2013 przez Medyk Białostocki

    Lekarze białostoccy: Irena Ambroszkiewicz-Pawlikowska (1906-2007)

    Urodziła się 29 września 1906 r. w Mińsku Litewskim w rodzinie ziemiańskiej herbu „Wąż”. Jej rodzicami byli: ojciec Ernest, adwokat, i Anna Szymańska. W sumie mieli czwórkę dzieci: Zofię, Irenę, Henryka i Marię.

    Naukę rozpoczęła w Mińsku, natomiast maturę uzyskała w Gimnazjum Humanistycznym w Toruniu w 1923 r., dokąd przenieśli się jej rodzice. W tym też roku rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Dyplom doktora wszech nauk lekarskich (doctor medicinae universae) uzyskała w 1929 r. Rok później wyszła za mąż za sędziego Witolda Pawlikowskiego. Ze związku tego urodziły się dwie córki: Krystyna i Anna.

    W latach 1929-1932 pracowała w Klinice Okulistycznej USB, kierowanej przez prof. Juliana Szymańskiego, jej wujka. Prof. Szymański był wybitnym polskim okulistą, a równocześnie politykiem - marszałkiem Senatu II RP w latach 1928-1930. Drugim jej nauczycielem był prof. Ignacy Abramowicz. Równocześnie (1930-1932) była zastępcą kierownika pierwszego lotnego Oddziału Okulistycznego PCK w Wilnie. Tu wykonywała wiele zabiegów okulistycznych.

    W 1932 r. przeniosła się z rodziną do Nowogródka, gdzie do 1939 r. zatrudniona była jako okulistka w miejscowym szpitalu miejskim. W październiku 1939 r. wróciła do Wilna, zatrudniając się w Szpitalu Kolejowym na Wilczej Łapie. Pracowała tam do 1944 r., kiedy to aresztowano jej męża, będącego członkiem Delegatury Rządu Londyńskiego na Okręg Wileński. Następnie jej mąż został wywieziony na Sybir, z którego powrócił dopiero w grudniu 1955 r.

    W styczniu 1945 r. jeszcze przed oficjalną repatriacją, dzięki pomocy kolejarzy, uciekła z córkami do Białegostoku. Cała trójka ukryła się w wagonie towarowym przewożącym siano. Gdy dowiedziała się, że w mieście nie ma okulisty, postanowiła tu zostać.

    Z przyrządami okulistycznymi przywiezionymi z Wilna, rozpoczęła trudny i pionierski okres leczenia. Na gabinet wynajęła zrujnowany dom przy ul. Starobojarskiej. Dopiero po jego remoncie rozpoczęła w nim pracę. Wtedy też okazało się, że była jedyną okulistką nie tylko w mieście, ale i województwie. W następnych latach pracowała w Przychodni Kolejowej, Szpitalu PCK i Szpitalu MSW.

    Jak pisała w swoich wspomnieniach „pacjenci zjawiali się coraz liczniej, a wszystkich trzeba było przyjąć, bo ktoś przyjechał z daleka, bo był nagły wypadek”. A tych było mnóstwo - zapalniki, bomby, resztki nabojów walających się po polach przyciągały chłopców. „Rozkręcali je, rzucali do ognia, powodując wybuchy. Potem trzeba było im z oczu usuwać odłamki”.

    W latach 1950-1953 jako kierownik Poradni Przeciwjaglicznej organizowała i prowadziła akcję przeciw jaglicy na terenie województwa białostockiego. Batalia zakończyła się pełnym sukcesem, ponieważ udało się całkowicie wyeliminować tą groźną i rozpowszechnioną po wojnie chorobę. Za to została wyróżniona nagrodą specjalną ministra zdrowia.

    W chwili powstania Kliniki Okulistycznej Akademii Medycznej w Białymstoku w 1954 r., mogła zmniejszyć intensywność pracy, ponieważ do miasta przyjechało kilku okulistów. W ramach współpracy z kliniką, została zatrudniona na etacie szpitala wojewódzkiego w wymiarze 3,5 godziny. Brała też czynny udział w posiedzeniach naukowych kliniki oraz wchodziła w skład komisji egzaminacyjnej lekarzy okulistów.

    Na emeryturę przeszła w 1969 r. Przez kilka lat pracowała jeszcze w Poradni PKP. Od 1997 roku mieszkała u córki Krystyny.

    Dr Irena Ambroszkiewicz-Pawlikowska położyła niezwykłe zasługi w funkcjonowaniu białostockiej okulistyki we wczesnym okresie powojennym. Cechowała ją niezwykła pracowitość, zdolności organizacyjne, a równocześnie reprezentowała wielkie wartości etyczne.

    Zmarła w styczniu 2007 r., w wieku 101 lat. Spoczęła w rodzinnym grobie Pawlikowskich, w alei głównej cmentarza farnego w Białymstoku.

     

    Mieczysław Snopek, dr n med., były wieloletni pracownik Zakładu Anatomii Prawidłowej Człowieka UMB

    Magdalena Szkudlarek, dr n med., adiunkt Zakładu Anatomii Prawidłowej Człowieka UMB

  • 70 LAT UMB            Logotyp Młody Medyk.