Czerniak to nowotwór skóry. Odpowiada za ok. 2 proc. wszystkich nowotworów notowanych w Polsce. Tylko że w czterech na pięć wykrytych przypadków da się mu zapobiec. Wystarczy obserwować znamiona i reagować na zmiany.
Przez ostatnie dziewięć miesięcy w Polsce odbywała się akcja profilaktyczna związana z czerniakiem. W prawie 150 miastach specjaliści spotykali się z uczniami i opowiadali im, jak się zabezpieczyć przed tym typem nowotworu. Program od 2018 r. realizuje w całej Polsce studenckie Koło Naukowe „Onkoma” przy Centrum Onkologii - Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie wspólnie z sekcją naukową Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej - Akademia Czerniaka. Na Podlasiu akcję realizowali studenci ze Studenckiego Koła Naukowego przy Klinice Onkologii. W końcu marca przygotowano raport z działań.
- W Podlaskiem do akcji włączyły się takie miasta jak Augustów, Białystok, Grajewo, Hajnówka, Łomża i Suwałki. W sumie to 55 szkół i 300 nauczycieli - poinformował koordynator programu w regionie Konrad Zuzda, student UMB.
Do końca lutego 2019 r. w całej Polsce ze specjalnych lekcji o czerniaku skorzystało ponad 109,5 tys. uczniów, a do wakacji zaplanowano zajęcia dla kolejnych ponad 130 tys. uczniów.
Zdaniem onkolog dr hab. Ewa Sierko, która brała udział w prezentacji raportu, nauczanie młodych ludzi w kwestii, czym jest czerniak, to inwestycja w ich przyszłe zdrowie.
- Czerniak rozwija się najczęściej koło 50., 60. roku życia, więc wczesna edukacja jest bardzo ważna na przyszłość - tłumaczyła. Jak podała dr hab. Sierko w ostatnich kilkunastu latach w Polsce liczba zachorowań na czerniaka wzrosła dwukrotnie - w 2016 r. było 165 tys. przypadków, a 100 tys. osób zmarło. Najwięcej zachorowań na czerniaka notuje się w Australii i w Nowej Zelandii.
Lekarze radzą, by w ogóle unikać solariów, a z opalania korzystać tylko w ograniczonym zakresie i tylko używając kremów do opalania z filtrami. Przypominają o konieczności noszenia nakrycia głowy na słońcu, używania okularów przeciwsłonecznych z filtrami, unikania pobytu na słońcu w środku dnia (godz.11-16). Szczególną ostrożność powinny zachować osoby o jasnej karnacji, mające liczne znamiona i pieprzyki, a także osoby pracujące na powietrzu.
- Wiadomo, że 90-95 proc. przypadków tego nowotworu wynika z nadmiernej ekspozycji na światło słoneczne, na promieniowane ultrafioletowe oraz powstaje z powodu np. przewlekłego drażnienia znamion przez gumki, fragmenty butów, staniki, ramiączka. Natomiast tylko 5-10 proc. czerniaków rzeczywiście wynika ze zmian genetycznych - dodała.
Kluczowa w walce z czerniakiem jest obserwacja znamion i jak się zmieniają.
bdc
