Badacze z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych oraz SCIENCE4PEOPLE (Małgorzata Chlabicz, Aleksandra Nabożny, Jolanta Koszelew, Wojciech Łaguna, Anna Szpakowicz, Paweł Sowa, Wojciech Budny, Katarzyna Guziejko, Magdalena Róg-Makal, Sławomir Pancewicz, Maciej Kondrusik, Piotr Czupryna, Beata Cudowska, Dariusz Lebensztejn, Anna Moniuszko-Malinowska, Adam Wierzbicki, Karol A. Kamiński) opublikowali artykuł pt. „Medical Misinformation in Polish on the World Wide Web During the COVID-19 Pandemic Period: Infodemiology Study” w czasopiśmie Journal of Medical Internet Research.
Świat technologii i nauki nierozerwalnie jest związany z informacją. Często powtarzane błędne informacje pogłębiają lęk wśród społeczeństwa i utrwalają fałszywe przekonania, które mogą prowadzić do negatywnych skutków społecznych. Chociaż naukowcy intensywnie badają szybkie generowanie i rozprzestrzenianie się dezinformacji na temat pandemii COVID-19, wiele innych tematów związanych ze zdrowiem zalewa Internet dezinformacją, którym nie poświęcono tak wiele uwagi.
Niniejsze badanie miało na celu ocenę zasięgu najpopularniejszych treści medycznych w sieci WWW, wykraczających poza ramy pandemii COVID-19. Wykorzystaliśmy 274 słowa kluczowe do wyszukiwania stron internetowych za pośrednictwem aplikacji BuzzSumo Enterprise. Słowa kluczowe zostały wybrane na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród lekarzy. Zakres wyszukiwania został ograniczony do dwóch przedziałów czasowych: (1) od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.; (2) od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. Nasze wyszukiwania zostały ograniczone do stron internetowych w języku polskim i przefiltrowane według określonych zakresów dat. Finalnie analiza objęła 161 stron internetowych wyszukanych w 2021 roku i 105 wyszukanych w 2022 roku. Każda strona internetowa została poddana analizie przez doświadczonego lekarza w celu oceny jej wiarygodności, zgodnie ze standardami medycyny opartej na faktach (EBM, evidence-base medicine). Ponadto zebraliśmy dane na temat zaangażowania w mediach społecznościowych, biorąc pod uwagę platformy takie jak Facebook, Pinterest, Reddit i Twitter.
Nasze wyniki wykazały, że w 2022 r. częstość występowania niewiarygodnych informacji związanych z COVID-19 znacząco spadła w porównaniu z 2021 r. W szczególności odsetek niewiarygodnych stron internetowych odnoszących się do COVID-19 i szczepień zmniejszył się. Natomiast, w tym samym okresie nastąpił znaczny wzrost rozpowszechniania niewiarygodnych treści w mediach społecznościowych dotyczących innych tematów medycznych. Odsetek niewiarygodnych stron internetowych dotyczących cholesterolu, statyn i kardiologii istotnie wzrósł.
Naszym zdaniem wysiłki podjęte podczas pandemii COVID-19 w celu ograniczenia rozpowszechniania dezinformacji przyniosły pozytywne rezultaty. Niemniej jednak nasza analiza sugeruje, że interwencje te muszą być konsekwentnie wdrażane zarówno w ugruntowanych, jak i nowych tematach medycznych. Wydaje się, że wraz ze spadkiem zainteresowania pandemią COVID-19, inne tematy zyskały na znaczeniu "wypełniając próżnię". Sugeruje to potrzebę ciągłych działań mających na celu przeciwdziałanie dezinformacji w szerokim spektrum tematów związanych ze zdrowiem.
Link do publikacji: Medical Misinformation in Polish on the World Wide Web During the COVID-19 Pandemic Period: Infodemiology Study.
