Kłębuszkowe zapalenia nerek (KZN) należą do rzadko występujących chorób obarczonych dużą chorobowością i śmiertelnością. Błoniasto-rozplemowe KZN, glomerulopatia C3, nefropatia immunotaktoidalna lub włókienkowa, ubogoimmunologiczne KZN, pierwotna nefropatia błoniasta i wiele innych to choroby rzadkie, które rozpoznać można jedynie za pomocą przezskórnej igłowej biopsji nerki. Nierzadko choroby te diagnozowane są zbyt późno, co może być związane z obawą przed potencjalnymi działaniami niepożądanymi powyższego zabiegu. Niestety, pomimo ogromnego postępu, nadal jest to badanie obarczone ryzykiem ciężkich powikłań, takich jak krwawienie (od nieistotnego klinicznie, poprzez wymagającego przetoczenia krwi, aż po wymagające embolizacji, nefrektomii czy w rzadkich przypadkach nawet prowadzące do zgonu). Dodatkowo zaawansowana niewydolność nerek wydaje się być czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia istotnego klinicznie krwawienia. Badania wskazują na występowanie powikłań nawet w 1/3 przypadków, a poważnych działań niepożądanych u około 1,2% pacjentów. Desmopresyna, syntetyczna pochodna hormonu antydiuretycznego (wazopresyny), zwiększa poziom czynnika von Willebranda i czynnika VIII. Stosowana jest z powodzeniem u pacjentów z chorobą von Willebranda lub hemofilią A zakwalifikowanych do zabiegów operacyjnych, a także u osób z dysfunkcją płytek spowodowaną mocznicą – populacji, która może wymagać biopsji nerki w celu zdiagnozowania rzadkiego kłębuszkowego zapalenia nerek. Z uwagi na powyższe desmopresyna wydaje się być idealnym lekiem, który może zmniejszać ryzyko krwawienia po biopsji nerki. Niestety, poza nielicznymi badaniami obserwacyjnymi, do chwili obecnej przeprowadzono tylko jedno randomizowane badanie kliniczne, z którego wykluczono chorych ze znacznie upośledzoną funkcją nerek, w którym nie stwierdzono poważnych powikłań związanych z biopsją – desmopresyna zmniejszała ilość nieistotnych klinicznie epizodów krwawienia, dodatkowo badanie nie miało wystarczającej liczby badanych aby ocenić bezpieczeństwo stosowania desmopresyny – wpływu na występowanie hiponatremii. Dodatkowo jedno prospektywne badanie kohortowe oceniało wpływ desmopresyny na liczbę powikłań po biopsji nerki – nie uzyskano jasnych wyników.
Z uwagi na powyższe zaprojektowano wieloośrodkowe randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo badanie kliniczne, z odpowiednio wyliczoną populacją pacjentów wyższego. W badaniu będą uczestniczyli ludzie, którzy ukończyli 18. rok życia, zakwalifikowani przez specjalistę nefrologa do biopsji nerki. Część z nich dostanie desmopresynę, a druga część placebo. Ocenie podlegać będzie wystąpienie małych (minor) i dużych (major) powikłań krwotocznych w przeciągu 24h po zabiegu, a także częstość występowania hiponatremii w 24 i 48h po zabiegu.
Pierwszorzędowym punktem końcowym będzie wystąpienie wszystkich powikłań krwotocznych oraz częstość hiponatremii, drugorzędowym punktem końcowym będzie dodatkowo ocena długości hospitalizacji i kliniczna ocena działań niepożądanych. Uzyskane wyniki pozwolą na udzielenie odpowiedzi, czy zastosowanie desmopresyny przed zabiegiem przezskórnej igłowej biopsji nerki zwiększa bezpieczeństwo zabiegu i jest bezpieczne, szczególnie w populacji osób z rzadkimi chorobami nerek.
Harmonogram:
Zadanie nr 1. Przygotowanie protokołu badania i jego realizacja (Czas realizacji: 01.07.2021 - 31.12.2021)
Zadanie nr 2. Zarządzanie badaniem (Czas realizacji: 01.07.2021 – 30.08.2026)
Zadanie nr 3. Rekrutacja pacjentów, procedury i obserwacja zgodnie z protokołem badania (Czas realizacji: 01.01.2022 - 28.02.2026)
Zadanie nr 4. Wytworzenie produktu badanego oraz placebo (Czas realizacji: 01.01.2022 – 28.02.2026)
Zadanie nr 5. Analiza statystyczna i koszto-efektywności, przygotowanie raportu końcowego (01.01.2024 - 31.08.2026)
Instytucja finansująca: Agencja Badań Medycznych
Konkurs na niekomercyjne badania kliniczne w obszarze chorób rzadkich nr ABM/2021/1
Wartość dofinansowania: 5 485 644,05 zł
Całkowity koszt Projektu: 5 485 644,05 zł
Badanie „Randomizowane badanie kliniczne oceniające wpływ desmopresyny na ilość powikłań krwotocznych po biopsji nerki STOP BLEED (SafeTy Outcomes Post kidney Biopsy - randomized cLinical Evaluation of Efficacy of Desmopressin)” finansowane ze środków budżetu państwa od Agencji Badań Medycznych, numer Projektu 2021/ABM/01/00010
Research „Randomizowane badanie kliniczne oceniające wpływ desmopresyny na ilość powikłań krwotocznych po biopsji nerki STOP BLEED (SafeTy Outcomes Post kidney Biopsy - randomized cLinical Evaluation of Efficacy of Desmopressin)”, Project number 2021/ABM/01/00010, financed by the Medical Research Agency, Poland.