Randomizowane, kontrolowane, podwójnie zaślepione badanie kliniczne oceniające wpływ leczenia metforminą na funkcję endometrium u kobiet z rozpoznaną idiopatyczną niepłodnością - METIN

Niepłodność stanowi poważny problem zdrowotny i społeczny, zaliczany do najistotniejszych chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Szacuje się, że dotyczy ona nawet 20% par w wieku rozrodczym. Pomimo stosowania zaawansowanych metod diagnostycznych, u około 10% par nie udaje się ustalić przyczyny trudności z zajściem w ciążę. Taki stan określany jest mianem niepłodności idiopatycznej. Brak jednoznacznej diagnozy oznacza jednocześnie brak skutecznych strategii terapeutycznych, co stanowi ogromne wyzwanie zarówno dla pacjentów, jak i dla lekarzy. Jednym z kluczowych czynników, które mogą utrudniać uzyskanie ciąży w tej grupie kobiet, jest nieprawidłowa funkcja endometrium, czyli błony śluzowej macicy. Jeżeli endometrium nie osiąga odpowiedniej receptywności, zagnieżdżenie zarodka jest utrudnione lub wręcz niemożliwe. W takiej sytuacji, nawet zastosowanie zaawansowanych technik wspomaganego rozrodu, takich jak zapłodnienie pozaustrojowe, nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty.

Celem prowadzonego badania klinicznego jest ocena wpływu leczenia metforminą na funkcję endometrium u kobiet z idiopatyczną niepłodnością. Metformina to dobrze znany lek, od lat stosowany przede wszystkim w terapii cukrzycy typu 2 oraz u pacjentek z zespołem policystycznych jajników (PCOS). Coraz więcej danych naukowych wskazuje jednak, że może ona również wpływać korzystnie na funkcję endometrium, poprawiając jego receptywność i tym samym zwiększając szansę na uzyskanie potencjalnej ciąży.

Do badania zostaną włączone pacjentki zakwalifikowane do programu zapłodnienia pozaustrojowego finansowanego ze środków NFZ. Sama procedura in vitro nie stanowi części badania klinicznego, ale będzie prowadzona równolegle przez zespół specjalistów. Przed rozpoczęciem leczenia uczestniczki przejdą szczegółową diagnostykę, obejmującą konsultację ginekologiczną i endokrynologiczną oraz biopsję endometrium. Uzyskana próbka endometrium posłuży do badań molekularnych, w tym profilowania transkryptomicznego, które pozwoli ocenić ekspresję genów w tkance endometrium i wyznaczyć nowe potencjalne przyczyny niepłodności.

Następnie pacjentki zostaną losowo przydzielone do dwóch grup: 90 kobiet będzie przyjmować metforminę, a 90 otrzyma placebo. Leczenie potrwa 6 miesięcy. W jego trakcie uczestniczki poddane zostaną także szeregowi dodatkowych procedur, takich jak badanie densytometryczne (DXA), ocena jakości życia i sposobu odżywiania się, a także powtarzane badania krwi i badania obrazowe, w tym ultrasonografii ginekologicznej. Przewidziano również konsultacje psychologiczne i dietetyczne, które mają wesprzeć pacjentki w trakcie całego procesu. Stan zdrowia uczestniczek będzie zatem regularnie monitorowany zarówno podczas udziału w badaniu, jak i w czasie przechodzenia procedury zapłodnienia pozaustrojowego.

Realizacja badania METIN może przynieść wiele korzyści. Z jednej strony daje szansę na poprawę skuteczności leczenia niepłodności idiopatycznej poprzez zastosowanie znanego, bezpiecznego i łatwo dostępnego leku. Z drugiej strony pozwoli lepiej zrozumieć mechanizmy molekularne i biologiczne leżące u podstaw niepłodności żeńskiej. Wyniki mogą doprowadzić do opracowania nowych strategii terapeutycznych, powstania wyspecjalizowanych ośrodków opieki dla kobiet z idiopatyczną niepłodnością oraz identyfikacji nowych markerów diagnostycznych, które w przyszłości umożliwią szybsze i bardziej spersonalizowane leczenie.

Harmonogram:

Zadanie nr 1. Przygotowanie protokołu badania i jego rejestracja (Czas realizacji: 07.02.2022 – 31.12.2023)

Zadanie nr 2. Zarządzanie badaniem (Czas realizacji: 07.02.2022 – 31.01.2028)

Zadanie nr 3. Rekrutacja pacjentów, procedury i obserwacja zgodnie z protokołem badania (Czas realizacji: 05.09.2022 – 30.09.2027)

Zadanie nr 4. Realizacja badań naukowych (Czas realizacji: 01.02.2025 – 31.01.2028)

Zadanie nr 5. Analiza statystyczna i koszto-efektywności, podsumowanie realizacji projektu (Czas realizacji: 01.09.2027 - 31.01.2028)

Instytucja finansująca: Agencja Badań Medycznych

Konkurs na niekomercyjne badania kliniczne w obszarze chorób cywilizacyjnych nr ABM/2021/3

Wartość dofinansowania: 9 807 226,00 zł

Całkowity koszt Projektu: 9 807 226,00 zł