Prawie 1300 zdiagnozowanych nowotworów płuca, zdecydowany wzrost zachorowań, coraz młodsi chorujący pacjenci – od pięciu lat w ramach Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku i Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego działa Lung Cancer Unit, czyli Centrum Diagnostyki i Leczenia Raka Płuca.
Jeden z najbardziej złośliwych nowotworów
Listopad – to Światowy Miesiąc Świadomości Raka Płuca. Dzisiaj (18 listopada) w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym odbyła się specjalna konferencja prasowa poświęcona działalności Lung Cancer Unit oraz wzrastającej liczbie diagnozowanych zachorowań: w 2019 roku było ich ponad 150, w tym roku zanotowanych zostało już 375. Rak płuca nazywany jest „cichym zabójcą", bo może się rozwijać latami bez objawów lub dawać symptomy łatwe do zbagatelizowania. Od wielu lat to on jest głównym zabójcą Polaków – stanowi najczęstszą przyczynę zgonów z powodu nowotworów. Każdego roku diagnozuje się około 23 tys. nowych przypadków. Choroba ta odpowiada za 1/3 zgonów nowotworowych u mężczyzn i coraz częściej dotyka także kobiety – na raka płuca umiera już więcej kobiet niż z powodu raka piersi!
Rak płuca jest jednym z najbardziej złośliwych raków ze wszystkich – mówił podczas konferencji prasowej prof. Robert Mróz, kierownik II Kliniki Chorób Płuc, Raka Płuca i Chorób Wewnętrznych, koordynator Lung Cancer Unit. Nam, lekarzom zależy z jednej strony na jak najwcześniejszym wykryciu, co powoduje, że możliwy jest zabieg operacyjny. A z drugiej strony diagnostyka powinna przebiegać jak najszybciej, żebyśmy jak najszybciej mogli zaproponować i zastosować u pacjenta odpowiednią terapię. W Polsce dzisiaj diagnostyka raka płuca zajmuje od 2 do nawet do 6 miesięcy. My po 5 latach działalności Lang Cancer Unit w Białymstoku jesteśmy w stanie skrócić tę diagnostykę do 2-3 tygodni. A w wyjątkowych przypadkach nawet do 10 dni roboczych, co absolutnie zmienia nam jakość postępowania, powoduje, że nie oczekujemy na rozsiew, tylko możemy jak najszybciej zastosować odpowiednie leczenie.
I jak przyznają lekarze, w ostatnich latach zmienił się sposób postępowania z pacjentami, u których wykryto raka płuc. Kiedyś mogliśmy zaproponować operację i 4-6 kursów chemii co trzy tygodnie. Ta chemia była niezwykle obciążająca. Ale na tej chemii kończyło się leczenie – przyznaje prof. Mróz. Teraz mamy pacjentów, którzy przyjmują immunoterapię, często w postaci tabletek nawet przez 4-5 lat. I normalnie żyją.
Pionierski Lung Cancer Unit w Białymstoku
Jak podkreślali dziś specjaliści ta szybka diagnostyka i leczenie „szyte na miarę” nie byłoby możliwe bez współpracy jednostek wchodzących w skład Lung Cancer Unit, czyli I i II Kliniki Chorób Płuc, Raka Płuca i Chorób Wewnętrznych; Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej, Akademickiego Ośrodka Diagnostyki Patomorfologicznej i Genetyczno-Molekularnej oraz LOMIRT-u.
Wszystkie te podmioty są jednostkami własnymi USK i UMB i nie ma potrzeby zlecać badań na zewnątrz, co przyspiesza diagnostykę – mówił prof. Janusz Dzięcioł, Prorektor ds. szpitali klinicznych i kształcenia podyplomowego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Pacjent w jednym miejscu otrzymuje kompleksową opiekę: diagnozę, leczenie, operacje i leczenie ewentualnych powikłań wynikających ze stosowanych terapii. Zależy nam naprawdę na tym, żeby ci pacjenci byli jak najszybciej diagnozowani, jak najszybciej leczeni i mieli ciągłość tego leczenia w obrębie właśnie struktur Lung Cancer Unit.
Wiedząc z jakim nowotworem mamy do czynienia, możemy zaplanować leczenie „szyte na miarę”, konkretnie pod pacjenta – dodaje prof. Wojciech Naumnik, kierownik I Kliniki Chorób Płuc, Raka Płuca i Chorób Wewnętrznych. W zależności od komórek nowotworowych wyróżnia się niedrobnokomórkowego (NDRP) i drobnokomórkowego (DRP) raka płuca. Rokowania zależą od typu nowotworu, od obecności zaburzeń molekularnych oraz stadium zaawansowania.
Jak podkreślają specjaliści główną przyczyną zachorowań na raka płuca jest palenie papierosów, odpowiada za 85-90 proc. przypadków. Jednak warto pamiętać, że osoby niepalące także są narażone na rozwój tej choroby, m.in. z powodu zanieczyszczenia powietrza czy czynników genetycznych, hormonalnych u kobiet.
Obserwujemy wzrost chorych na raka płuca i to dotyczy również osób młodszych. Mieliśmy pacjenta w wieku 26 lat, 28 lat. Przede wszystkim pamiętajmy, myślmy o profilaktyce, o niepaleniu, o zabezpieczaniu się w miejscach pracy, o unikaniu czynników szkodliwych – podkreślał na konferencji prasowej prof. Naumnik.
UMB i USK były pionierami w budowaniu i realizacji nowoczesnej koncepcji szybkiej diagnostyki oraz natychmiastowej i kompleksowej terapii w ramach jednego ośrodka Lung Cancer Unit. Dzięki temu z choroby śmiertelnej rak płuca staje się coraz częściej chorobą przewlekłą, z którą pacjenci żyją latami. W ostatnim okresie doszło do prawdziwej rewolucji w diagnostyce i leczeniu. Ważne w tym wszystkim jest jednak to, by pacjenci trafiali do tak specjalistycznych ośrodków jak ten działający w USK i UMB – i to w jak najwcześniejszych stadiach zaawansowania choroby.
Lang Cancer Unit w liczbach:
2019 r.
Liczba zdiagnozowanych nowotworów - 152, najmłodszy pacjent 46 lat
2020 r.
Liczba zdiagnozowanych nowotworów - 156, najmłodszy pacjent 56 lat
2021 r.
Liczba zdiagnozowanych nowotworów – 168, najmłodszy pacjent 49 lat
2022 r.
Liczba zdiagnozowanych nowotworów – 187, najmłodszy pacjent 46 lat
2023 r.
Liczba zdiagnozowanych nowotworów – 247, najmłodszy pacjent 26 lat
2024 r.
Liczba zdiagnozowanych nowotworów – 375, najmłodszy pacjent 38 lat.
