PATOFIZJOLOGIA UKŁADU ENDOKRYNNEGO CZ. 1

1. Przypomnienie wiadomości z anatomii i fizjologii dotyczących układu endokrynnego:

a) gruczoły i ich hormony                         

b) regulacja funkcji układu wydzielania wewnętrznego (czynniki regulujące wydzielanie hormonów, pętle sprzężeń zwrotnych)

c) porównanie właściwości hormonów białkowych/peptydowych, steroidowych i pochodnych aminokwasów

2. Zaburzenia funkcji układu endokrynnego:

a) ogólne mechanizmy zaburzeń układu endokrynnego:

- zaburzenia ilościowe i jakościowe syntezy hormonów

- zaburzenia magazynowania, wydzielania i transportu hormonów

- zaburzenia działania hormonów (procesu konwersji prohormonu w czynny hormon, odpowiedzi receptora komórkowego – rzekoma niedoczynność gruczołu, niedobór wewnątrzkomórkowych nośników hormonalnych)
- zaburzenia katabolizmu hormonów

b) przyczyny nieprawidłowego funkcjonowania układu dokrewnego (czynniki genetyczne, choroby autoimmunologiczne, nowotwory, czynniki jatrogenne, czynniki dietetyczne, choroby innych narządów, zakażenia, itp.)

c) definicja pierwotnej i wtórnej nadczynności/niedoczynności gruczołu

d) ektopowe wydzielanie hormonów

3. Zaburzenia funkcji podwzgórza i przysadki:
a) powstawanie, regulacja wydzielania, mechanizm i efekty działania hormonów podwzgórza i przysadki

b) nieprawidłowości czynności regulacyjnej podwzgórza
c) przyczyny i następstwa nadmiaru i niedoboru hormon antydiuretycznego (wazopresyny, ADH, AVP):

- moczówka prosta centralna i nerkowa
- zespół nieadekwatnego wydzielania hormonu adiuretycznego (SIADH, zespół Schwartza-Barttera)
d) przyczyny i objawy niedoczynności i nadczynności przedniego płata przysadki, w tym:

- przyczyny i objawy nadmiaru prolaktyny (PRL)

- przyczyny i objawy niedoboru i nadmiaru hormonu wzrostu (GH) – karłowatość przysadkowa, gigantyzm, akromegalia

4. Zaburzenia funkcji tarczycy:

a) powstawanie, regulacja wydzielania, mechanizm i efekty działania hormonów tarczycy

b) działanie jodu na tarczycę (skutki niedoboru i nadmiaru)

c) niedoczynność tarczycy:

- przyczyny niedoczynności pierwotnej i wtórnej tarczycy
- objawy i skutki niedoboru hormonów tarczycy

- śpiączka hipometaboliczna

d) nadczynność tarczycy:

- przyczyny nadczynności pierwotnej i wtórnej tarczycy
- objawy i skutki nadmiaru hormonów tarczycy

- przełom tarczycowy

e) wole – rodzaje, przyczyny i mechanizm powstawania

f) choroby autoimmunologiczne tarczycy (choroba Gravesa-Basedowa i choroba Hashimoto) – etiopatogeneza, objawy, charakterystyczne autoprzeciwciała

5. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej:

a) funkcja hormonów regulujących gospodarkę wapniowo-fosforanową (parathormonu (PTH), kalcytoniny i kalcytriolu) oraz fizjologiczna rola wapnia i fosforu w organizmie

b) zaburzenia gospodarki wapniowej:
- hipokalcemia – przyczyny i skutki; tężyczka – patomechanizm, rodzaje (jawna, utajona, równoważniki tężyczki)

- hiperkalcemia – przyczyny i skutki   

c) zaburzenia funkcji przytarczyc:
- przyczyny niedoczynności (pierwotnej, wtórnej i rzekomej) i nadczynności (pierwotnej, wtórnej i trzeciorzędowej) przytarczyc

- objawy i skutki  niedoczynności i nadczynności przytarczyc

CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

Analiza i omówienie przypadków klinicznych dotyczących zaburzeń hormonów przysadki, hormonów tarczycy oraz hormonów regulujących gospodarkę wapniowo-fosforanową.

Różnicowanie zaburzeń czynności tarczycy na podstawie stężeń TSH, T4 i T3 w surowicy – interpretacja wyników badań laboratoryjnych.