Zajęcia z pediatrii metodą symulacji medycznej to 3 godziny ćwiczeń praktycznych (godz. 8.00-10.15 lub 10.30-12.45).

Zajęcia są standaryzowane, tzn. że każda grupa ma te same lub bardzo podobne scenariusze realizowane w identycznych warunkach (dlatego przestrzegamy zasady poufności). Ze względu na dużą liczbę przygotowanych scenariuszy oraz różny indywidualny czas potrzebny do ich realizacji nie wszystkie scenariusze zostaną zrealizowane przez każdą z grup studenckich. Czas realizacji scenariusza przez grupę nie jest przedmiotem oceny.

Obowiązują listy kontrolne do zaliczenia zajęć. Np. student otrzymuje 2 pkt za przeprowadzenie wywiadu, 2 pkt za  badanie przedmiotowe, 2 pkt za prawidłowe rozpoznanie oraz 4 pkt za właściwe leczenie zgodne ze schematem. Łącznie można otrzymać 10 pkt, minimum do zaliczenia to 6, w tym krytyczne punkty, bez realizacji których nie można uzyskać zaliczenia (np. postawienie właściwego rozpoznania czy podanie właściwego leku).

Plan dnia ćwiczeń:

1. Zapoznanie się z zespołem.
2. Pisemne sprawdzenie wiadomości studenta w formie odpowiedzi na pytania otwarte / zamknięte - (1 pytanie, 2 minuty)
3. Omówienie zasad odbywania zajęć w tym symulacji wysokiej wierności (skrócone do minimum, proszę zapoznać się z zasadami w pliku poniżej oraz filmem)
4. Standaryzowane omówienie sali i sprzętu (skrócone do minimum - proszę o obejrzenie filmu).
5. Wprowadzenie do scenariusza, przydzielenie ról.
6. Scenariusz.
7. Debriefing – omówienie i dyskusja nad scenariuszem.
8. Wnioski na przyszłość.

Powyższy cykl (punkty 5-7) będzie powtórzony 3-4 razy w ciągu jednego dnia zajęć w 3 godzinach akademickich. Jak widać program jest napięty, więc proszę o punktualne przybycie. Najlepiej być w centrum 5 minut przed rozpoczęciem zajęć.

Podręcznik niezbędny do uzyskania podstawowych wiadomości z przedmiotu:

• Lissauer, Carroll: Pediatria, wydanie 6 (red. wydania polskiego: T. Jackowska, A. Wrotek), Edra, Urban & Partner 2023 (wybrane rozdziały)

Symulacja uczy umiejętności, zatem bardzo ważne jest przypomnienie sobie wiadomości zdobytych w poprzednich latach lub nabycie wiedzy potrzebnej do realizacji danego scenariusza. Warto też przejrzeć prezentacje, które otrzymaliście Państwo od swoich nauczycieli realizujących interesujące nas tematy (wykłady, seminaria, ćwiczenia). Istotne będą wyłącznie wiadomości praktyczne dotyczące rozpoznawania i leczenia poszczególnych jednostek chorobowych.

Tematy do przygotowania:

A. Umiejętności nietechniczne = miękkie

1. Przedstawianie się i kontakt z rodzicami / opiekunami dziecka – Protokół PARENTS
2. Komunikacja w zespole –Pętla zamknięta.
3. Panowanie nad stresem - Odpowiedź na sytuację stresową
4. Świadomość sytuacyjna - Świadomość sytuacyjna
5. Komunikacja z innymi lekarzami / konsultantem – Protokół SBAR
6. Profesjonalizm.
7. Ocena umiejętności nietechnicznych – Skala Ottawa
8. Protokół SPIKES - przekazywanie niepomyślnych wiadomości.

Umiejętności miękkie bardzo trudno jest oceniać obiektywnie, dlatego zamieszczoną skalę Ottawa należy traktować jako swego rodzaju wskazówki, a nie sztywne reguły zaliczenia ćwiczeń.

Najważniejsze elementy umiejętności miękkich:

• panowanie nad stresem
• komunikacja z członkami zespołu, wydawanie jasnych poleceń
• używanie pętli zamkniętej (kierownik zespołu: „podaj . . .” członek zespołu: „podałem . . .”; itp.),
• słuchanie członków zespołu
• profesjonalizm w stosunku do pacjenta i osób mu towarzyszących (informacja o działaniach, uzyskiwanie zgody, szacunek, wsparcie itp.)
• podsumowanie działań („mamy pacjenta z . . , parametry: . . . , wyniki: . . . wykonaliśmy . . . podaliśmy . . .reakcja . . .itd), uzyskiwanie globalnej perspektywy
• unikanie błędu fiksacji / nastawienia (błąd fiksacji = uporczywy brak weryfikacji lub korekty diagnozy czy planu terapeutycznego wobec ewidentnych dowodów na to, że taka korekta jest niezbędna)
• korzystanie z konsultacji, wzywanie niezbędnej pomocy
• profesjonalne raportowanie pacjenta (np. przez telefon: kto dzwoni, skąd, w sprawie jakiego pacjenta, jakie są dolegliwości, parametry, wyniki, co zrobiliśmy do tej pory, o co prosimy, jak pilnie potrzebna jest pomoc itp.)
• prowadzenie dokładnej dokumentacji

Liczba uzyskanych punktów w powyższych skalach w umiejętnościach miękkich nie będzie warunkiem zaliczenia, ale materiałem do dyskusji w trakcie debriefingu.

Należy założyć, iż w celu oceny świadomości sytuacyjnej scenariusz może być przerwany w dowolnym momencie i każdy student indywidualnie będzie wypełniał informację o uzyskanych do tej chwili danych o pacjencie (tzw. zamrożenie scenariusza). Stąd istotne jest aktywne uczestnictwo w scenariuszu wszystkich członków zespołu.

Zaliczenie umiejętności miękkich:

• moderowana dyskusja z omówieniem poszczególnych działań członków zespołu
• samoocena studenta i wyznaczenie kierunku dalszego rozwoju

Wg powyższych skal oceniany jest głównie kierownik zespołu. Zakładamy, że przeprowadzimy 3-4 scenariusze w ciągu dnia. Przydział ról odbędzie się na zasadzie losowania lub zgłoszenia chętnych :).

B. Umiejętności techniczne:

Grupa godz. 8.00:

1. Zaostrzenie astmy oskrzelowej, zapalenie płuc, zakrztuszenie (I pomoc), zespół krupu.

2. Wrodzone wady serca: VSD, PDA, ToF, TGA - diagnostyka i wstępne postępowanie. Próba tlenowa we wstępnej diagnostyce różnicowania sinicy u noworodka.

3. Kwasica ketonowa.

4. Zaburzenia rytmu serca: tachykardia (częstoskurcz) / bradykardia (bloki p-k).

Grupa godz. 10.30:

1. Gorączka, drgawki, stan padaczkowy, zakrztuszenie (I pomoc), zespół krupu.

2. Wrodzone wady metaboliczne u noworodka: wrodzony przerost nadnerczy (WPN), wrodzona niedoczynność tarczycy (WNT).

3. Ciało obce w przewodzie pokarmowym (np. bateria)

4. Guz mózgu - wstępna diagnostyka i leczenie.

5. Hipoglikemia - postępowanie.

Uwagi zamieszczone na wniosek studentów poprzednich lat:

1. W zakresie powyższych zagadnień proszę przygotować tylko objawy, różnicowanie i leczenie.
2. Średni czas dobrego teoretycznego przygotowania do zajęć to 2 dni (z pewnością więcej niż jeden dzień).
3. Niektóre scenariusze są trudne. Liczba uzyskanych punktów na listach kontrolnych nie decyduje o ostatecznym zaliczeniu ćwiczenia.
4. Studenci, którzy przygotują się do zajęć teoretycznie oraz będą aktywnie uczestniczyli w symulacjach i dyskusji z pewnością uzyskają zaliczenie.

Umiejętności techniczne będą oceniane w trzech głównych aspektach: 1) badanie ABCDE - 30%, 2) wywiad SAMPLE - 30%, 3) znajomość wytycznych, standardów, nazw i dawek leków – zgodnie z informacjami wymaganymi w trakcie zajęć z pediatrii - ok 40%. Zaliczenie od min 60%.

Powyższe proporcje mogą się zmieniać w zależności od rodzaju scenariusza - dokładna informacja będzie podana przed rozpoczęciem danego ćwiczenia. Do oceny umiejętności technicznych zostały opracowane listy kontrolne, które pomogą nam zobiektywizować i wystandaryzować zajęcia. W związku z planowanym OSCE listy kontrolne będą do wglądu ocenianego studenta po zakończeniu scenariusza.

Link: ABCDE i SAMPLE

I pomoc w niedrożności dróg oddechowych spowodowanej ciałem obcym u dziecka:

niedrożność dróg oddechowych - film 1

niedrożność dróg oddechowych - film 2

Przykładowe pytania na "wejściówkę" przed zajęciami:

8.00:

1. Wymień częste przyczyny zaburzeń oddychania u dziecka w wieku przedszkolnym/szkolnym.
2. Diagnostyka różnicowa wymienionego zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej lub kwasowo-zasadowej (np. hiperkaliemia, kwasica).
3. Opisz krótko leczenie wstrząsu anafilaktycznego u dzieci.
4. Wymień badania potrzebne do diagnostyki zapalenia płuc u dzieci.
5. Diagnostyka gorączki i infekcji u niemowląt i małych dzieci (wymienić badania).
6. Wymień i opisz objawy oponowe u niemowląt / dzieci.
7. Wymień przyczyny krótkiej utraty przytomności u dzieci.
8. Opisz wymienioną wadę serca (wybraną z powyższych)
9. Wymień sinicze wady serca / Wymień wady serca występujące bez sinicy.

Godz 10.30

1. Opisz schemat leczenia zaostrzenia astmy oskrzelowej u dzieci.
2. Wstępna diagnostyka i leczenie obrzęku mózgu u dziecka.
3. Postępowanie w przypadkach ciała obcego w przewodzie pokarmowym u małego dziecka.
4. Wymień aktualnie obowiązujące testy przesiewowe w Polsce u noworodków.
5. Wymień i opisz objawy oponowe u niemowląt / dzieci.
6. Wymień przyczyny krótkiej utraty przytomności u dzieci.
7. Wymień leki stosowane w drgawkach u dzieci (I, II, III rzutu)
8. Opisz krótko leczenie posocznicy u dzieci.

Zasady zajęć symulacyjnych

Krótkie teoretyczne wprowadzenie do symulacji medycznej

Wprowadzenie do symulatora dziecka - film (18 min)

Wprowadzenie do symulatora niemowlęcia - film (3 min)

Nowość - pompa infuzyjna:

Umiejętność obsługi pompy infuzyjnej nie jest wymagana na zajęciach w ZSM.

Dla uzyskania zaliczenia informujemy wyraźnie o podawanej dawce leku bez rozpuszczania i objętości mówiąc np. jednostki na godzinę lub mg / ug na minutę czy na godzinę. 

Dla przykładu zamieszczam jednak sposób rozpuszczenia leków (dla chętnych):

1. 50 jednostek insuliny (0.5ml) rozpuszczamy w strzykawce 50 ml 0.9%NaCl, mamy stężenie 1j/1ml, dawka przykładowa - 4 jednostki na godzinę, to oznacza ustawienie 4 ml roztworu / godzinę w pompie

2. 500 ug Prostinu (1ml) rozpuszczamy w strzykawce 50 ml 0.9% NaCl, mamy 10 ug / 1ml, dawka początkowa leku to 0.1 ug/kg/minutę, dla wagi 3 kg czyli 0.3ug/min tj 18 ug/godzinę -> proporcja - wychodzi 1.8 ml / godzinę. Czyli cała ampułka Prostinu starczy nam na 24 godziny wlewu :) Oczywiście zmieniamy dawki w zależności od efektu do max 0.4 ug / min / kg.