Przedmiot: PATOFIZJOLOGIA

Miejsce zajęć: Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej: sale 371, 372, 373

Kierunek: LEKARSKI

Rok: III

Ćwiczenie 9cd.

Termin: 03.06.-14.06.2024

Temat: Patofizjologia chorób krwi i układu krwiotwórczego

Cel: wyjaśnienie etiologii, patogenezy chorób krwi i układu krwiotwórczego

Czas: 4 godziny

Planowane środki dydaktyczne: prezentacja multimedialna.

Przed zajęciami studenci powinni powtórzyć fizjologię komórek krwi i układu krwiotwórczego, a także badania laboratoryjne w kierunku chorób krwi (morfologia krwi, aspiracja szpiku kostnego i biopsja).

Zagadnienia:

I. Patofizjologia układu czerwonokrwinkowego:
- niedokrwistość pokrwotoczna
- niedokrwistości hemolityczne (ze zwiększonego niszczenia krwinek czerwonych)
- niedokrwistości ze zmniejszonego wytwarzania krwinek czerwonych
- nadkrwistości (względne i bezwzględne: pierwotna, wtórna)

II. Patofizjologia układu białokrwinkowego oraz nowotwory hematologiczne:
1. Zmiany ilościowe leukocytów:
- leukocytoza, neutrofilia, eozynofilia, bazofilia, limfocytoza, monocytoza
- leukopenia, neutropenia, eozynopenia, bazopenia, agranulocytoza, limfopenia, monocytopenia
2. Nowotwory mieloidalne:
- zespoły mielodysplastyczne (MDS)
- ostre białaczki szpikowe (AML)
- przewlekłe białaczki szpikowe (CML) oraz inne przewlekłe nowotwory mieloidalne
3. Nowotwory limfoidalne:
- ostre białaczki limfoblastyczne (ALL)
- przewlekła białaczka limfocytowa (CLL)
- chłoniaki: ziarnica złośliwa - chłoniak Hodgkina (HL), chłoniaki nieziarnicze (NHL)
- szpiczak mnogi (MM)

Literatura:

Robbins Patologia: Kumar V, Cotran R.S., Robbins S.L. Olszewski W.T. [red. III wyd. pol.], Edra Urban & Partner, 2019

Zahorska-Markiewicz B., Małecka-Tendera E.: Patofizjologia kliniczna dla studentów medycyny. Volumed, Wrocław, 2017, 2009: Rozdział 3

Silbernagl S., Lang F.: Atlas patofizjologii. MedPharm Polska, 2011

Choroby:
Niedokrwistość z niedoboru żelaza
Niedokrwistość chorób przewlekłych (ACD)
Niedokrwistość aplastyczna
Niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego
Niedokrwistość z niedoboru witaminy B₁₂
Niedokrwistość Addisona-Biermera (niedokrwistość złośliwa)
Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
Talasemia
Sferocytoza wrodzona
Niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej
Niedokrwistość syderoblastyczna
Czerwienica prawdziwa (PV)
Zespoły mielodysplastyczne
Przewlekła białaczka szpikowa (CML)
Ostra białaczka szpikowa (AML)
Przewlekła białaczka limfocytowa (CLL)
Ostra białaczka limfoblastyczna (ALL)
Chłoniak Hodgkina (HL)
Chłoniak niehodgkinowski (NHL)
Szpiczak mnogi (MM)
 

ZAGADNIENIA
1. Główne objawy niedokrwistości.
2. Klasyfikacja niedokrwistości ze względu na patogenezę.
3. Klasyfikacja niedokrwistości ze względu na morfologię erytrocytów (MCV – średnia objętość krwinki czerwonej, MCH – średnia masa hemoglobiny w erytrocycie, MCHC – przeciętne stężenie hemoglobiny w erytrocycie, RDW – współczynnik zmienności objętości erytrocyta).
4. Patogeneza niedokrwistości z niedoboru żelaza.
5. Patogeneza niedokrwistości z niedoboru witaminy B₁₂.
6. Patogeneza niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego.
7. Wyjaśnienie zmian dotyczących gospodarki żelazem, w badaniach laboratoryjnych, w niedokrwistościach z niedoboru żelaza.
8. Porównanie niedokrwistości megaloblastycznych z powodu niedoboru witaminy B₁₂ oraz kwasu foliowego.
9. Wyjaśnienie różnicy pomiędzy pojęciami niedokrwistość megaloblastyczna a niedokrwistość makrocytarna.
10. Porównanie niedokrwistości z powodu ostrej lub przewlekłej utraty krwi.
11. Charakterystyczne zmiany w badaniach laboratoryjnych hemolizy wewnątrz- i zewnątrznaczyniowej.
12. Przyczyny hemolizy wewnątrz- i zewnątrznaczyniowej.
13. Różnica pomiędzy patogennymi wadami krwinek czerwonych (czynnikami zewnątrzkrwinkowymi i wewnątrzkrwinkowymi) w anemii hemolitycznej.
14. Porównanie pierwotnej i wtórnej nadkrwistości.
15. Przykłady nowotworów mieloidalnych.
16. Przykłady nowotworów limfoidalnych.
17. Przykłady przewlekłych chorób mieloproliferacyjnych.
18. Białaczka – definicja i przykłady.
19. Różnica pomiędzy białaczką a chłoniakiem.
20. Porównanie chłoniaka Hodgkina i chłoniaka nieziarniczego.
21. Zmiany w morfologii krwi w CML, CLL, AML i ALL.
22. Definicja leukostazy – przyczyny i objawy.
23. Chromosom Philadelphia i jego rola w rozwoju białaczki.
24. Objawy CRAB w szpiczaku mnogim.
25. Białko Bence-Jones’a.
26. Główne przyczyny zaburzeń: pancytopenia, agranulocytoza, leukocytoza, leukopenia, neutrofilia, neutropenia, eozynofilia, bazofilia, monocytoza, limfocytoza, limfopenia.