PATOFIZJOLOGIA UKŁADU KRĄŻENIA CZ. 2 (ARYTMIE, CHNS).

1. Przypomnienie wiadomości z anatomii i fizjologii układu krążenia:

a) budowa serca:

- budowa ściany serca (wsierdzie, śródsierdzie, nasierdzie, osierdzie)

- jamy serca, zastawki, naczynia wchodzące i wychodzące z serca

- budowa układu bodźco-przewodzącego serca

b) komórki robocze mięśnia sercowego i komórki rozrusznikowe (porównanie) - budowa i funkcja, potencjały czynnościowe

c) czynność elektryczna serca (!!!):

- cykl pobudliwości mięśnia sercowego

- przewodzenie pobudzenia

- naturalne i utajone ośrodki bodźcotwórcze

- tłumienie szybszym rytmem

- sprzężenie elektryczne (wpływy elektrotonizujące)

d)podstawowe informacje dotyczące EKG (!!!):

- zasady zapisu EKG

- odprowadzenia w EKG: jednobiegunowe, dwubiegunowe, przedsercowe

- elementy zapisu EKG: załamek, odcinek, odstęp

e) krążenie wieńcowe (!!!):

- anatomia krążenia wieńcowego

- główne czynniki determinujące zapotrzebowanie i zaopatrzenie mięśnia sercowego w tlen

- czynniki wpływające na opór naczyń wieńcowych (ucisk zewnętrzny, metabolity, czynniki śródbłonkowe, czynniki nerwowe)

- rezerwa wieńcowa

2. Zaburzenia rytmu serca (arytmie):

a) ogólne mechanizmy prowadzące do zaburzeń rytmu serca:

- definicje i ogólne mechanizmy powstawania tachykardii (tachyarytmii) i bradykardii (bradyarytmii)

- konsekwencje hemodynamiczne tachykardii (tachyarytmii) i bradykardii (bradyarytmii)

- zaburzenia powstawania bodźców:

   -- zaburzenia w automatyzmie węzła zatokowego (wzrost i spadek)

   -- pobudzenia i rytmy zastępcze

   -- pobudzenia i rytmy ekotopowe (na skutek wzmożonego automatyzmu utajonych ośrodków bodźcoprzewodzących lub pojawienie się automatyzmu w komórkach roboczych przedsionków i komór)

   -- aktywność wyzwalana: wczesne depolaryzacje następcze (EAD) i późne depolaryzacje następcze (DAD)

- zaburzenie przewodzenia bodźców – bloki przewodzenia

- pobudzenie nawrotne (re-entry): warunki konieczne do wystąpienia, skutki, zjawisko makro- i mikrore-entry

- zespół Wolffa Parkinsona White’a (WPW) - definicja; etiopatogeneza, pojęcia: pęczek Kenta i zespół preeksyctacji, objawy, mechanizm powstawania częstoskurczu nawrotnego przedsionkowo-komorowego ortodromowego i antydromowego

- ogólne sposoby leczenia arytmii (leczenie farmakologiczne, stymulatory serca, stymulacja nerwu błędnego, defibrylacja i kardiowersja, wszczepialne kardiowertery-defibrylatory, ablacje)

b) kliniczne przykłady zaburzeń rytmu serca (należy znać 1) definicję, 2) etiopatogenezę – przyczyny i czynniki wyzwalające oraz patomechanizm, 3) najważniejsze zmiany w EKG, 4) objawy kliniczne i powikłania, 5) ogólne metody leczenia/zapobiegania)

- zaburzenia powstawania bodźców nomotopowe: bradykardia zatokowa, tachykardia zatokowa, niemiarowość zatokowa

- zaburzenia powstawania bodźców ektopowe:

  -- nadkomorowe: przedwczesne pobudzenia przedsionkowe, napadowe częstoskurcze nadkomorowe (w tym częstoskurcz nawrotny przedsionkowo-komorowy w zespole WPW), trzepotanie przedsionków, migotanie przedsionków

  -- komorowe: przedwczesne pobudzenia komorowe, częstoskurcze komorowe (monomorficzne i polimorficzne – częstoskurcz komorowy typu torsade de pointes), trzepotanie komór, migotanie komór

- zaburzenia przewodzenia bodźców:

  -- podział (zatokowo-przedsionkowe, przedsionkowo-komorowe, wewnątrzkomorowe)

  -- charakterystyka bloków przedsionkowo-komorowych: I stopnia, II stopnia (blok typu Mobitz I/blok Wenckebacha i blok typu Mobitz II/blok Mobitza), III stopnia (całkowity)

3. Choroba niedokrwienna serca (ChNS):

a)wiadomości ogólne:

- definicja choroby niedokrwiennej serca i choroby wieńcowej

- klasyfikacja choroby niedokrwiennej serca i ogólna charakterystyka poszczególnych zaburzeń:

  -- stabilne zespoły wieńcowe:

     -- dławica piersiowa stabilna
     -- sercowy zespół X/dławica mikronaczyniowa
     -- dławica piersiowa związana z mostkami mięśniowymi nad tętnicami wieńcowymi
     -- dławica naczynioskurczowa/odmienna/ Prinzmetala

  -- ostre zespoły wieńcowe – OZW
      -- niestabilna dławica piersiowa (UA)
      -- zawał serca bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI)
      -- zawał serca z uniesieniem odcink ST (STEMI)
      -- zawał serca nieokreślony
      -- nagły zgon sercowy

- czynniki ryzyka i przyczyny choroby niedokrwiennej serca [obowiązują informacje dotyczące miażdżycy z ćw. 6]

- ogólne zasady leczenia stabilnych i ostrych zespołów wieńcowych: leczenie farmakologiczne, przezskórne interwencje wieńcowe (PCI), pomontowanie aortalno-wieńcowe (CABG)

b) dławica piersiowa stabilna:

- etiopatogeneza

- obraz kliniczny (cechy bólu dławicowego i czynniki go wyzwalające)

c) zawał serca:

- definicja zawału serca

- główne przyczyny zawału serca

- etiopatogeneza zawału serca:

  -- konsekwencje niedokrwienia mięśnia sercowego: martwica, reperfuzja, ogłuszenie, hibernacja, remodeling

  -- mechanizmy prowadzące do martwicy komórek w zawale serca

  -- sekwencja zmian patologicznych na poziomie komórkowym w zawale serca

- markery biochemiczne zawału serca

- zawał serca pełnościenny i podwsierdziowy

- ewolucja zmian w EKG w zawale serca (zawał serca z uniesieniem i bez uniesienia odcinka ST; zawał serca z i bez załamka Q)

- obraz kliniczny (w tym cechy bólu zawałowego i różnice z bólem dławicowym)

- konsekwencje i powikłania zawału mięśnia sercowego

CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

Analiza i omówienie przypadków klinicznych dotyczących zaburzeń rytmu serca i choroby niedokrwiennej serca.