Jak na placówkę muzealną 10 lat istnienia to może nawet nie przedszkole. Jednak w tę jedną dekadę udało się zrobić tyle, że pozazdrościć nam może niejedno muzeum w Polsce.
Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku oficjalnie powstało w dniu 31 maja 2011 na mocy zarządzenia rektora UMB. Zlokalizowano je w dawnych apartamentach pałacowych medyków oraz stajni hetmańskiej w prawym skrzydle Pałacu Branickich. W swoim założeniu miało propagować ideę ochrony tożsamości historycznej AMB/UMB, czy też szeroko pojętego dziedzictwa akademickiego. Miało także zachować od zapomnienia dzieje medycyny i farmacji licząc od dawnego pogranicza Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego aż po teraźniejszość. Dziś może się to wydać niezrozumiałe, ale to nie była wtedy popularna decyzja. Panował stereotyp, że skoro uczelnia ma być nowoczesna, to po co zajmować się przeszłością.
Początków muzeum trzeba już szukać w połowie lat 90. W 1994 r. na Wydziale Lekarskim została powołana Samodzielna Pracownia Historii Medycyny i Farmacji. A już rok później utworzono pierwszą ekspozycję poświęconą dawnemu aptekarstwu z terenu Podlasia (w budynku Collegium Primum).
Statystyki? W ciągu 10 lat funkcjonowania muzeum odwiedziło 210 tys. osób (trzeba dodać kolejne 54 tys. osób, jeśli uwzględniamy „Noce Muzeów”), z zajęć edukacyjnych skorzystało 43,6 tys. uczniów i przedszkolaków z całej Polski. Zbiory liczą już przeszło 10 tys. eksponatów. Muzeum uczestniczyło w pracach związanych z wydaniem czterotomowej jubileuszowej monografii o historii UMB. A wielkim wydarzeniem ostatnich lat było uruchomienie unikatowej multimedialnej ścieżki historycznej po pałacowych piwnicach „Spacer w Przeszłość”. Obecnie rozwijany jest projekt Aula Nobilium, czyli odrestaurowanej z detalami dawnej sypialni królewskiej na I piętrze Pałacu Branickich. Współcześnie znajdzie się tam miejsce, w którym prezentowana będzie multimedialna historia uczelni, ale też pokazane losy jej absolwentów i osób zasłużonych dla regionu (pracownicy muzeum opracowali już blisko 30 000 tysięcy biogramów absolwentów UMB).
Uczelniani muzealnicy to także konsultanci historyczni podczas wszelakich prac remontowych w pałacu, aktorzy i reżyserzy w kilkunastu produkcjach filmowych, czy też twórcy naukowych artykułów historycznych. To także organizatorzy i współorganizatorzy 23 konferencji naukowych. Nie dziwi więc, że Muzeum UMB stało się współtwórcą pierwszego stowarzyszenia muzeów akademickich w Polsce - Stowarzyszenie Muzeów Uczelnianych (jego wiceprezesami są dr Magdalena Muskała – szefowa muzeum oraz dr Marta Piszczatowska).
Opr. bdc