.png)
22 grudnia 1988 r. formalnie powołany został Dziecięcy Szpital Kliniczny w Białymstoku. Budowany był… 23 lata. Pech, jaki prześladował tę inwestycję, przekroczył chyba wszystkie możliwe skale.
Pomysł utworzenia szpitala dziecięcego powstał w latach 70. Wówczas używało się nazwy „białostockiego ośrodka pediatrii klinicznej”. Powody były bardzo prozaiczne: na Podlasiu mieliśmy najniższy w kraju wskaźnik łóżek pediatrycznych w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców oraz brak akademickiej pediatrii.
Plany kontra rzeczywistość
Starania nad rozpoczęciem inwestycji rozpoczęła prof. Maria Rudobielska (w tym okresie kierownik Instytutu Pediatrii AMB). Zaangażowała ona ówczesne władze miasta i województwa, władze uczelni (rektor Konstanty Wiśniewski) oraz grupy ludzi życzliwych dzieciom. W rezultacie 1 listopada 1974 r. powołano Społeczny Komitet Budowy Wojewódzkiego Centrum Zdrowia Dziecka w Białymstoku. Jego głównym celem było gromadzenie społecznych środków pieniężnych oraz działalność w kierunku rozpoczęcia budowy. Uczelnia zaczęła też rozpowszechniać cegiełki wśród instytucji i organizacji publicznych. W ciągu roku zebrano 6,5 mln zł pochodzących z darowizn zakładów pracy i osób fizycznych.
Kulisy powstania szpitala dziecięcego - wywiad z byłym rektorem prof. Zbigniewem Puchalskim
W 1975 roku opracowano dokumentację techniczną oraz ustalono lokalizację inwestycji. Rozpoczęcie budowy miało nastąpić w 1976 r., ale kryzys ekonomiczny w kraju spowodował trzykrotne skreślanie inwestycji z planu Ministerstwa Zdrowia. Sytuacji nie ułatwiał fakt, że uczelnia - również z powodu tegoż kryzysu - miała problemy z dokończeniem budowy gmachu Collegium Pathologicum. Zresztą w tamtym czasie trwał poważny spór dotyczący budowy Collegium, właśnie przed placówką dla dzieci.
Kamień węgielny pod budowę Instytutu Pediatrii wmurowano podczas inauguracji roku akademickiego w 1981 r. Budowa miała się zakończyć w ciągu 3,5 roku. Nie udało się. Roboty budowlane postępowały ślamazarnie, by przejściowo w ogóle się zatrzymywać. Znowu winny był kryzys gospodarczy.
Przełom w realizacji inwestycji przyszedł dopiero w okresie 1987-1990. 1 grudnia 1987 r. na wniosek ówczesnego rektora AMB prof. Zbigniewa Puchalskiego minister zdrowia powołał prof. Macieja Kaczmarskiego (w tamtym okresie był docentem) na stanowisko dyrektora szpitala. Zaś pierwszy etap budowy udało się zamknąć 1 października 1988 roku. Podczas inauguracji roku akademickiego 1988/1989, otwarto Przykliniczną Przychodnię Dziecięco-Młodzieżową Szpitala Dziecięcego. W związku z tym wydarzeniem 17 poradni konsultacyjnych rozpoczęło przyjmowanie małych pacjentów zapewniając ciągłość opieki poszpitalnej chorym leczonym w klinikach dziecięcych.
Rektor Puchalski w nawiązaniu do tego wydarzenia powiedział: - Idea otwarcia tej przychodni wraz z początkiem roku akademickiego zmaterializowała się dzięki staraniom władz uczelni, dużemu zaangażowaniu powołanej przed rokiem rady patronackiej budowy (…) i wydatnemu poparciu władz politycznych i administracyjnych województwa i miasta (…). Znaczący wkład pracy służb inwestycyjnych AMB, powołanej 1 grudnia 1987 r. - dyrekcji DSK z doc. Kaczmarskim, systematyczne finansowanie inwestycji i przydzielenie niezbędnych etatów przez resort - pozwalają na ten niekonwencjonalny akcent dzisiejszej uroczystości.
Minister zdrowia i opieki społecznej zarządzeniem z 22 grudnia 1988 roku formalnie powołał Dziecięcy Szpital Kliniczny im. L. Zamenhofa w Białymstoku. W nowo budowanym Dziecięcym Szpitalu Klinicznym oddany został do użytku zespół bloków „N” i „C1”, ze stacją energetyczną, hydrofornią i węzłem ciepłowniczym, a także dydaktyczno-administracyjny budynek „F” z salą audytoryjną i budynek „E”. Z inicjatywy władz uczelni, dyrekcji Dziecięcego Szpitala Klinicznego i inspiracji znanego aktora Zygmunta Kęstowicza przy szpitalu powstał jedyny w regionie Ośrodek Wczesnej Pomocy Dzieciom Upośledzonym Umysłowo pod hasłem „Dać Szansę”.
Drugi oddech
Drugi etap realizacji inwestycji przypadł na sprawowanie urzędu rektora przez prof. Jana Górskiego. Nie dość, że udało się mu przywrócić wykreślone z powodu oszczędności budynki, m.in. blok M, to jeszcze powiększyć ich kubaturę. W 2003 roku, po 23 latach budowy oficjalnie zakończono całą inwestycję. Ostatnim symbolicznym aktem było oddanie do użytku Kliniki Obserwacyjno-Zakaźnej.
Szpital dysponował wówczas 352 łóżkami dla chorych pacjentów. Rocznie pozwalało to na hospitalizowanie 15 tys. osób. Placówka zatrudniła 178 lekarzy i 353 pielęgniarki. Uroczystość symbolicznego otwarcia szpitala miała miejsce 3 marca 2003 roku. Uczestniczył w niej minister zdrowia - Marek Balicki.
- Do największych wydarzeń w życiu uczelni należało niewątpliwie zakończenie długoletniej inwestycji pod nazwą Instytut Pediatrii, obejmującej DSK oraz blok Collegium Novum (taką nazwę nadano blokowi M). Inwestycja pochłonęła 146 milionów złotych. Jej efektem jest jeden z najnowocześniejszych szpitali dziecięcych w Polsce oraz piękny gmach, w którym mieszczą się zakłady diagnostyki laboratoryjnej, przychodnie przykliniczne i apteka szpitalna - mówił prof. Górski podczas inauguracji roku akademickiego 2003/2004.
Prof. Górski współcześnie: - Ta budowa trwała 23 lata z powodu niedostatków. Dla porównania piramidę Cheopsa budowano 21 lat.
To bardzo gorzkie, choć prawdziwe porównanie. Po tylu latach budowy, część z pomieszczeń już w chwili otwarcia, wymagała remontu. Z drugiej strony, dopiero po zakończeniu budowy szpitala dziecięcego, można było zacząć starania o środki na modernizację i przebudowę znajdującego się po sąsiedzku szpitala klinicznego. Ten był już w fatalnym stanie technicznym.
W 2008 roku - z uwagi na zmianę nazwy Akademii Medycznej na Uniwersytet Medyczny - szpital zmienił nazwę na Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny im. L. Zamenhofa w Białymstoku (UDSK).
Współczesność
Obecnie szpital jest największym na Podlasiu ośrodkiem diagnostyczno-leczniczym dla dzieci i młodzieży. Realizuje wielospecjalistyczne świadczenia medyczne w systemie opieki stacjonarnej i ambulatoryjnej. W 15 klinikach i oddziałach hospitalizowanych jest rocznie prawie 20 tys. osób, a w 35 poradniach specjalistycznych leczy się prawie 140 tys. pacjentów. W szpitalu zatrudnionych jest: 224 lekarzy, z czego 170 to lekarze specjaliści w tym 29 profesorów i doktorów habilitowanych oraz 381 pielęgniarek, z których 240 posiada specjalizacje.
Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, jako jedyny w województwie podlaskim, posiada Klinikę Onkologii i Hematologii Dziecięcej, znakomicie wyposażoną Klinikę Rehabilitacji Dziecięcej oraz stację dializ dla dzieci. Jako jedyny szpital w mieście posiada Klinikę Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej oraz Klinikę Chirurgii Dziecięcej. Również Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii jest jedyną w regionie, która prowadzi leczenie dzieci niskorosłych z wykorzystaniem hormonu wzrostu i rekombinowanego insulinopodobnego czynnika wzrostu.
Na wyróżnienie zasługuje Poradnia Stomatologii Dziecięcej z gabinetem stomatologicznym, która jako jedna z niewielu w regionie świadczy usługi w znieczuleniu ogólnym dla dzieci z orzeczonym stopniem niepełnosprawności.
W szpitalu działa szkoła, która zapewnia kontynuację nauki w okresie długiej hospitalizacji. Ponadto prowadzone są szkoły edukacji: diabetologicznej, alergologicznej, pulmonologicznej, zdrowego żywienia i inne. Do dyspozycji małych pacjentów jest biblioteka szpitalna z księgozbiorem liczącym kilkanaście tysięcy książek.
W 2013 roku w Rankingu Najlepszych Szpitali „Rzeczpospolitej” znalazł się w „złotej setce” najlepszych szpitali zabiegowych, wielospecjalistycznych i onkologicznych, jednocześnie był trzeci w kraju wśród szpitali dziecięcych. Uwzględniając ocenę w dziedzinie zarządzania i ekonomii szpital może poszczycić się przynależnością do elitarnego klubu „Gazele Biznesu” - grona najdynamiczniej rozwijających się firm.
Wojciech Więcko
Na podstawie książki „Rektorzy Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku 1950-2014”, pod redakcją: Lecha Chyczewskiego, Magdaleny Grassmann, Pawła Radziejewskiego i Marty Piszczatowskiej, a także materiałów historycznych Uniwersyteckiego Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Białymstoku.
Szpital w liczbach
15 klinik i oddziałów,
Centrum Urazowe dla Dzieci,
Szpitalny Oddział Ratunkowy,
25 poradni specjalistycznych,
11 zakładów i pracowni diagnostycznych,
366 łóżek plus 6 stanowisk do dializoterapii,
257 lekarzy w tym 179 specjalistów i 62 rezydentów,
39 profesorów i doktorów habilitowanych,
424 pielęgniarek w tym 292 specjalistów,
ok. 20 tys. hospitalizowanych pacjentów rocznie,
ok. 120 tys. pacjentów leczonych rocznie w poradniach specjalistycznych.
(stan na 5 stycznia 2018 r.)
