Statuetki Złoty OTIS to prestiżowe wyróżnienie przyznawane dla osób, które kształtują polski system ochrony zdrowia. Wyróżnienia przyznaje przeszło 70-osobowa Kapituła Nagrody. Statuetki Nagrody Zaufania Złoty OTIS wręczane są od 2003 r.
17 kwietnia w Warszawie odbyła się 21. edycja tego konkursu. Wśród 30 laureatów znalazło się 5 osobowości z UMB. W kapitule nagrody znajdują się m.in. prof. Irina Kowalska i prof. Jerzy Konstantynowicz z UMB.
Kategoria: Nagrody specjalne
Prof. Lucyna Ostrowska: za pionierskie dokonania w leczeniu choroby otyłościowej
Kategoria: Osiągnięcia w roku 2023
Prof. Artur Bossowski: osiągnięcia w medycynie
Prof. Milena Dąbrowska: osiągnięcia w diagnostyce laboratoryjnej
Kategoria: Dorobek życia
Prof. Jerzy Pałka: dorobek życia w farmacji
Prof. Maciej Szmitkowski: dorobek życia w diagnostyce laboratoryjnej
Prof. Lucyna Ostrowska, Kierownik Zakładu Dietetyki i Żywienia Klinicznego, Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości
- Ta nagroda jest dla mnie - lekarza praktyka - szczególnym wyróżnieniem, ponieważ zaufanie środowiska lekarskiego i wysokiej Kapituły Nagrody Złotego OTISA względem pracy, którą wykonuję na rzecz leczenia chorego z otyłością, jest jednocześnie zauważeniem, że otyłość jest chorobą, a pacjent wymaga kompleksowego leczenia tej choroby.
Któregoś dnia, mając wykład dla studentów, analizowaliśmy problem indywidualnych potrzeb zdrowotnych. Okazało się, że niektóre uświadomione potrzeby zdrowotne w większości są zaspakajane poza placówkami medycznymi. Właśnie taką potrzebą było odchudzanie. 20 lat temu każdy oficjalnie mógł sobie założyć i zarejestrować „gabinet odchudzania”. Tym „odchudzaniem” zajmowały się także pisma ilustrowane i programy telewizyjne. Ten był lepszy, kto umiał doprowadzić pacjentkę (bo klientkami tego biznesu najczęściej były kobiety) do utraty jak największej liczby kilogramów. Nikt nie analizował przyczyn otyłości, ani nie zwracał uwagi na konsekwencje, jakie mogą wynikać z takiego „odchudzania”.
I wtedy zorientowałam się, że to jest luka w systemie opieki zdrowotnej, a w tym czasie narastał problem otyłości w społeczeństwie. Coraz częściej rozpoznawaliśmy konsekwencje zdrowotne nadmiernej masy ciała (choroby układu krążenia, cukrzyca itd.) i je leczyliśmy, pozostawiając przy tym „leczenie” źródła tych chorób osobom bez przygotowania fachowego.
Otyłość, jak każda inna choroba, ma swoje przyczyny (nie tylko nadmiernie obfite posiłki), może być związana z genetyką, zaburzeniami łaknienia, ze zdrowiem psychicznym, przyjmowaniem niektórych leków itd.
Dlatego właśnie zajęłam się naukowymi podstawami występowania i leczenia otyłości (i to zarówno od strony teoretycznej, jak i od strony praktycznej). I jeszcze raz podkreślam - leczeniem otyłości, a nie „odchudzaniem”.
Teraz, jako prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, usilnie pracuję z całym Zarządem PTLO nad kompleksowym leczeniem choroby otyłościowej, certyfikacją zespołów terapeutycznych (lekarzy, dietetyków, fizjoterapeutów, psychologów i farmaceutów). Jako PTLO wydaliśmy zasady postępowania z chorym na otyłość (standardy diagnostyczne, leczenia niefarmakologicznego, farmakologicznego i bariatrycznego). Osobiście, jako prezes PTLO, usilnie zabiegam w Ministerstwie Zdrowia o utworzenie specjalizacji medycznej z obesitologii (lub umiejętności w zawodzie) oraz o refundację leków niezbędnych w leczeniu choroby otyłościowej. Mam nadzieję, że to przyczyni się do skutecznego leczenia chorego na otyłość i zapobiegnie ponad 200 powikłaniom tej choroby.
Prof. Maciej Szmitkowski, Zakład Diagnostyki Biochemicznej
- Emocje towarzyszące odebraniu nagrody związane były z faktem podniosłej uroczystości powiązanej z wysłuchaniem wykładów dotyczących najnowszych osiągnięć w medycynie oraz obecności posłów, senatorów i podsekretarzy stanu w Ministerstwie Zdrowia, którzy wręczali nagrodę. Nagroda za dorobek życia zawodowego budzi szczególne refleksje i wywołuje wspomnienia z całego życia.
Już jako student pracowałem przez 4 lata w Zakładzie Biochemii. Wydział Lekarski ukończyłem w 1970 roku i od tego czasu 53 lata poświęciłem wyłącznie pracy w laboratorium Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku, przez 34 lata kierując Zakładem Diagnostyki Biochemicznej. Byłem dwie kadencje prodziekanem i 4 lata dziekanem Wydziału Farmaceutycznego. Przez całe życie poświęcałem się pracy na rzecz polskiej diagnostyki laboratoryjnej. Przez 30 lat sprawowałem funkcję konsultanta wojewódzkiego i ostatnich 8 lat konsultanta krajowego w dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej. Jestem członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Diagnostyki laboratoryjnej i członkiem honorowym oraz współzałożycielem Kolegium Medycyny Laboratoryjnej w Polsce. Byłem członkiem i przedstawicielem Polski do Międzynarodowej Federacji Chemii Klinicznej i Medycyny Laboratoryjnej. Pracowałem w Komitetach i Komisjach PAN. Aktualnie jestem przedstawicielem Polski w Technicznej Grupie Roboczej Komitetu Bezpieczeństwa Zdrowia (Health Security Committee) Unii Europejskiej oraz ekspertem Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji.
Byłem promotorem 17 prac doktorskich i opiekowałem się 10 habilitacjami. Brałem udział w utworzeniu kierunku analityka medyczna w 1977 roku i kierunku farmacja apteczna oraz dietetyka. W dorobku mam 472 publikacji w czasopismach naukowych o sumarycznym IF=421,0. Index Hirscha – 34.
Nadal poświęcam się pracy dydaktycznej i szkoleniu kadr jako pełnomocnik JM Rektora od 2005 r. organizujący szkolenie specjalizacyjne w postaci ponad 20 kursów rocznie w czterech dziedzinach specjalizacyjnych dla ponad 200 diagnostów laboratoryjnych.
Prof. Artur Bossowski, Kierownik Kliniki Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii UDSK
- Mam ogromną satysfakcję z otrzymanej nagrody. To dla mnie przeogromny zaszczyt. Zwłaszcza, że została ona przyznana przez kapitułę, która składa się z prawie 80 ekspertów z bardzo wielu dziedzin medycyny. To wyraz ogromnego zaufania do mojej osoby, ale też pracy którą wykonuję. Jest to miły przerywnik w drodze do celu, który sobie wyznaczyłem. Nagroda pokazuje, że podążam we właściwym kierunku. Samo wręczenie statuetki było bardzo miłym wydarzeniem. Jednak emocjonalnie ważniejszy był dla mnie moment, kilka miesięcy wcześniej, kiedy dowiedziałam się o przyznaniu Złotego OTISA, w kategorii „Postępy w Medycynie w 2023 roku”.
Osobiście badania wczesnego wykrywania cukrzycy typu 1 prowadzę od 2019 roku. Najpierw dotyczyły one dzieci z rodzin obciążonych chorobą. Koordynowałem wtedy badania w 15 ośrodkach w całym kraju. Sprawdziliśmy ok. 1,5 tys. pacjentów w Polsce i uzyskaliśmy dodatni wskaźnik na poziomie 8,5 proc.. A spośród nich 5,6 proc. pacjentów było obarczonych dużym ryzykiem choroby, czyli mieli dodatnie stężenia dwóch i więcej przeciwciał skierowanych względem autoantygenów wysp beta-trzustkowych. To oznaczało ryzyko na poziomie ok. 75 proc. zapadalności na chorobę w przeciągu 10 lat. To był pierwszy sygnał, że te prace powinny być kontynuowane. Ich rozwinięcie pojawiło się na skutek codziennej pracy w mojej klinice. Trafiały do nas dzieci w ketokwasicy cukrzycowej, które w 80 proc. przypadków nie pochodziły z rodzin obciążonych chorobą. To bardzo duży współczynnik. To wtedy narodził się pomysł, że trzeba zrobić screening populacyjny u wszystkich, nie tylko tam, gdzie występuje cukrzyca 1. Zwłaszcza, że notujemy duży progres rozwoju choroby. Na Podlasiu w latach 80-90. notowaliśmy 15 przypadków na 100 tys. urodzeń (przedział pacjentów 0-18 lat), teraz ten wskaźnik sięga 35. Dlatego rozpoczęliśmy badania populacyjne w grupie 1-9 lat, bo tu jest największa dynamika zachorowań i przebieg choroby jest trudny do opanowania z możliwością powikłań. W chwili obecnej na Podlasiu przebadaliśmy już ponad 3 tys. dzieci, uzyskując dodatni screening u 3 na 100 badanych. To zasługa całego mojego teamu (lekarzy, pielęgniarek, edukatorów, dietetyków, laborantek oraz studentów), władz naszej Uczelni oraz Tobiasza Sikory, Dyrektora firmy Neuca i prof. Piotra Trzonkowskiego z GUM.
Prof. Jerzy Pałka, Zakład Chemii Leków, Prodziekan ds. Ewaluacji i Nauki Wydziału Farmaceutycznego
- Udział w XXI Gali Nagród Złoty OTIS nasuwa szereg refleksji. Przede wszystkim podczas gali poruszono wiele problemów zdrowia publicznego, jak np. skuteczność monitorowania glikemii, leczenia ostrej białaczki szpikowej, otyłości, a także problemów społecznych, jak np. problem wysokiego wskaźnika prób samobójczych wśród uczniów. Obecność na spotkaniu najbardziej opiniotwórczego środowiska medycznego w sprawach zdrowia publicznego, pozwoliła nakreślić plany rozwiązań systemowych tych problemów. Oprócz wybitnych przedstawicieli świata nauki i medycznego środowiska zawodowego, w tym spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Senatu RP, wiceministrowie Ministerstwa Zdrowia, posłanki aktualnej kadencji Sejmu i członkinie Komisji Zdrowia, a także media i firmy farmaceutyczne zainteresowane sponsorowaniem różnych programów społecznych. Nagroda Zaufania Złoty OTIS trafiła do osób, które swoim autorytetem wspierają pożyteczne inicjatywy społeczne i budzą zaufanie wśród adresatów programów zdrowotnych.
W mojej opinii jest to niezwykle pożyteczna inicjatywa zrzeszająca wiele środowisk z różnych opcji politycznych w celu rozwiązywania palących problemów medycznych i społecznych ponad podziałami.
Opr. bdc
