Blisko 18,5 mld zł ma szansę dostać województwo podlaskie w ramach kontraktu terytorialnego. Kontrakt zatwierdziła rada ministrów, potem zarząd województwa, a 27 września w Białymstoku - w Pałacu Branickich podpisana została właściwa umowa.
Kontrakt obejmuje najważniejsze przedsięwzięcia dla regionu, istotne dla jego dynamicznego rozwoju i poprawy życia jego mieszkańców. Źródłami finansowania umowy będą m.in. środki przeznaczone na realizację właściwych programów operacyjnych na lata 2014−2020, budżet państwa, budżet województwa podlaskiego, budżety innych jednostek samorządu terytorialnego i pozostałych jednostek sektora finansów publicznych, państwowe fundusze celowe. Umowa będzie obowiązywać w latach 2014−2023.
Nasza szansa czy przekleństwo?
Umowę 27 września - w Auli Magna Pałacu Branickich - podpisali marszałek województwa podlaskiego Jarosław Dworzański wraz z zarzdem województwa oraz wiceminister infrastruktury i rozwoju Iwona Wendel. Miejsce wydarzenie nie było przypadkowe. UMB jako jedyna uczelnia w regionie ma swoje projekty w kontrakcie wojewódzkim.
Dokument określa najważniejsze inwestycje, które zostaną zrealizowane w regionie. Jest wśród nich budowa dróg czy modernizacja linii kolejowych. Są również inwestycje medyczne: modernizacja i przebudowa Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku (projekt wpisany na listę z racji swojego długoletniej realizacji), wyposażenie Centrum Badań Innowacyjnych w zakresie prewencji chorób cywilizacyjnych i medycyny indywidualizowanej (na liście głównej, ale czeka jeszcze na gwarancje finansowe, kwota ok. 180 mln zł), przebudowa Białostockiego Centrum Onkologii czy budowa oddziału Geriatrii i Psychogeriatrii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku (projekt na liście rezerwowej, wartość ok. 80 mln zł). Zdaniem marszałka, jeśli te pieniądze uda się pozyskać, będzie miało to znaczący wpływ na rozwój Podlasia.
- Czy nasze położenie, czyli Białegostoku, jest przekleństwem czy wielką szansą? - pytał zgromadzonych w Aula Magna Pałacu Branickich Jarosław Dworzański, marszałek województwa podlaskiego. - Ludzie są tu twardzi, ale pracowici. Trochę nieufni, to z powodu historii. Ale z drugiej strony niezwykle gościnni i szczerzy do bólu. Rozmawiając zawsze patrzą w oczy. I teraz ja patrząc wam w oczy, mogę powiedzieć, że ten dokument bedzie miał wpływ na Podlasie przez najbliższych kilka lat.
Naprawiamy braki
Marszałek przypomniał też, jak województwo zmieniło się w ostatnich latach. Powstały nowe drogi, nowy tabor kolejowy, zakupiono nowe autobusy, budowana jest 1800-kilometrowa sieć światłowodów o wysokiej przepustowości. W nowym kontrakcie terytorialnym również gros projektów dotyczyć będzie transportu.
- Bo w tym zakresie są nadal wielkie braki - mówił marszałek. - Mamy gwarancję naszego rządu na realizację drogi S8 z Białegostoku do Warszawy. Ucinamy nareszcie spekulacje, czy Via Baltica na całym odcinku będzie budowana, czy też nie. Taki jest zapis w tym dokumencie. Rząd gwarantuje pieniądze na realizację tego projektu.
Dodał też, że umowa pozwoli zrealizować wszystkie większe modernizacje kolei w regionie. Trwają negocjacje z Brukselą nt. finansowania Rail Baltica na odcinku Sadowne - Białystok. Trwają przygotowania do realizacji dalszego odcinka tej trasy z Łap koło Białegostoku przez Ełk (woj. warmińsko-mazurskie) do Trakiszek na granicy z Litwą.
Najważniejsze są drogi
Wśród najważniejszych inwestycji drogowych zapisanych w kontrakcie jest dokończenie budowy drogi ekspresowej S8 Warszawa-Białystok (na odcinkach Wyszków - Zambrów, Wiśniewo - Jeżewo). Kontrakt potwierdza również, że będzie budowana droga S61 z Ostrowi Mazowieckiej przez Łomżę, Augustów, Suwałki do granicy z Litwą w Budzisku (w tym obwodnica Suwałk). Modernizowane mają być też trasy kolejowe Rail Baltici Warszawa – Białystok, m.in. na odcinku z Sadownego do Białegostoku, ale też modernizację linii z Białegostoku do Bielska Podlaskiego, linii od granicy województwa – Czeremcha - Hajnówka, a także odcinka Lewki - Hajnówka oraz trasy Białystok - Sokółka do granicy z Białorusią w Kuźnicy.
Modernizowana ma być również sieć energetyczna: systemów dystrybucyjnych i przesyłowych energii.
Na uroczystości Andrzej Halicki, minister administracji i cyfryzacji stwierdził, że pieniądze z kontraktu wojewódzkiego będą kolejnym impulsem do rozwoju Podlasia.
- Nie mam wątpliwości, że wschodnia granica Podlasia będzie bramą Zachodu, przez którą inni inspirujący do tego lepszego świata będą wjeżdżać - powiedział minister.
Wiceminister Iwona Wendel również złożyła podziękowania i podkreśliła, że negocjacje z województwem podlaskim były w czołówce najbardziej udanych negocjacji, a to z powodu szybko nawiązanego konsensusu z ministerstwami zdrowia, gospodarki, kultury i nauki.
- Wyliczyliśmy dla województwa podlaskiego kwotę 18,5 mld zł i sądzę, że jest to kwota realna. W najbliższych latach to województwo bardzo się zmieni i to zmieni na lepsze- dodała Iwona Wendel.
Kontrakt terytorialny to swego rodzaju umowa między rządem i samorządem wojewódzkim. Określa cele i przedsięwzięcia priorytetowe, o istotnym znaczeniu zarówno dla rozwoju kraju, jak i samego województwa. Wskazuje również sposób ich realizacji i finansowania. Oprócz środków unijnych uwzględnia także środki krajowe. Kontrakt jest wypracowywany w trakcie negocjacji pomiędzy rządem a województwem. Obowiązuje do roku 2023, jednak na bieżąco będzie aktualizowany. Kolejne negocjacje przyjętej edycji kontraktu zaplanowane są pod koniec tego roku, czyli po przyjęciu programów operacyjnych finansowanych z Unii Europejskiej.
Km