600 lekarzy uczestniczyło w IX Ogólnopolskiej Konferencji Edukacyjnej Dermatologów w Warszawie. Tematem wiodącym spotkania były nowoczesne metody diagnostyki i terapii w dermatologii oraz wenerologii.
Na szczególną uwagę zasługują referaty prezentujące możliwości wczesnego rozpoznawania i leczenia czerniaka. Duże znaczenie w rozpoznawaniu tych nowotworów ma dermoskopia, porównywana do stetoskopii. Metoda ta dotychczas służyła przede wszystkim do diagnostyki zaawansowanych zmian klinicznych, obecnie pomocna jest również w czerniakach in situ i zmianach przerzutowych. Wykorzystywana jest też w rozpoznawaniu czerniaków o lokalizacji akralnej oraz w obrębie skóry nie narażonej na długotrwałe promieniowanie słoneczne.
Znakomity referat na temat leczenia czerniaka przedstawił prof. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Centrum Onkologii Instytutu w Warszawie. Czerniak skóry jest nowotworem, który można wykryć we wczesnym stadium rozwoju. Jest wówczas wyleczalny chirurgicznie w 90 proc. przypadków. W Polsce wykrywane są zmiany o większym stopniu zaawansowania klinicznego, stąd stopień wyleczeń osiąga 60-70 proc. W ostatnich latach nastąpił duży postęp w leczeniu nieoperacyjnych czerniaków. Dominującym zaburzeniem molekularnym w tym schorzeniu jest mutacja genu kinazy BRAF, którą obserwuje się u ponad połowy chorych z czerniakiem skóry, powstającym w miejscach nie narażonych na długotrwałe działanie promieni słonecznych. W Polsce dostępne w ramach programu lekowego są dwa inhibitory BRAF – wemurafenib i dabrafenib. Zastosowanie kombinacji inhibitora BRAF i MEK przynosi lepsze efekty niż monoterapia, bez zwiększenia toksyczności. Średni czas przeżycia wydłużył się do około 2 lat. Poprzednio wynosił 6 miesięcy. Drugą skuteczną metodą stosowaną w zaawansowanych czerniakach jest immunoterapia nieswoista, polegająca na indukcji odpowiedzi przeciwnowotworowej. Problemem przy tego rodzaju terapii są działania niepożądane związane z autoimmunizacją. Skutecznym lekiem w immunoterapii okazał się niwolubab. Jedną z nowych metod przeznaczonych do terapii nowotworów zlokalizowanych w skórze lub tkance podskórnej jest elektrochemioterapia (ECT). Inną techniką charakteryzującą się długotrwałą odpowiedzią jest chemioterapia kończynowa w hipotermii (HILP) dostępna w Klinice Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Warszawie.
Oprac. profesorowie Bożena i Stanisław Chodyniccy
